សិស្សានុសិស្សទាំងឡាយដែលបានសិក្សាកម្រិតមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិរួចមកហើយសុទ្ធសឹងតែបានស្គាល់តួអង្គអក្សរសិល្ប៍សំខាន់ៗក្នុងកម្មវិធីសិក្សាតួយ៉ាង តួអង្គព្រះរាម តួអង្គនាងសីតា តួអង្គក្រុងរាពណ៍ តួអង្គហនុមាន និងតួអង្គសំខាន់ៗជាច្រើនទៀត។ ទោះបីជាយ៉ាងណា ការសិក្សាតាមតែសៀវភៅមួយមុខពិតជាមិនអាចជួយយុវជនខ្មែរយើងសម័យថ្មីឲ្យយល់ដឹងជ្រួតជ្រាបនិងដក់ចិត្តដិតដាមអំពីសិល្បៈវប្បធម៌ជាតិខ្មែរបានទាំងស្រុងនោះទេ។ ដូចនេះ ការសំយោគទម្រង់សិល្បៈបុរាណទៅក្នុងទម្រង់ទំនើបជារឿងសំខាន់ដែលនាំឲ្យក្រុមយុវជន “មោរា” ឈានទៅបង្កើតមុខជំនួញកែច្នៃសិល្បៈបុរាណទៅជាផលិតផលទំនើបពេញនិយមដើម្បីបំពេញតម្រូវការប្រើប្រាស់របស់យុវវ័យសព្វថ្ងៃ។
លោក ឈួម ពិសិដ្ឋ សហស្ថាបនិកក្រុមការងារ “មោរា” បានបញ្ជាក់ប្រាប់គេហទំព័រទស្សនាវដ្តីសូវរីន ថា មោរាទើបតែត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងរយៈពេល៤ខែប៉ុណ្ណោះគិតមកដល់ពេលនេះពោលគឺត្រូវបានបង្កើតជាផ្លូវការឡើងដំបូងកាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៩ ប៉ុន្តែចំពោះសមាជិកក្រុមទាំងអស់សុទ្ធសឹងតែធ្លាប់ធ្វើការជា មួយគ្នាតាំងពីមុនមកស្រាប់ហើយ។ សព្វថ្ងៃ សមាជិកក្រុមមោរាទាំងអស់មានចំនួន០៤នាក់ដែលមានតួនាទីផ្សេងៗគ្នាទៅតាមជំនាញរៀងៗខ្លួន ដែលក្នុងនោះរួមមាន លោក ឈួម ពិសិដ្ឋ ជានាយកគ្រប់គ្រងទូទៅ លោក ឈួម រតនា ជានាយកផ្នែកសិល្បៈ និង វិចិត្រករឌីជីថល លោក ឈួម វិសាល ជាអ្នកគ្រប់គ្រងកម្មវិធីកុំព្យូទ័រ កញ្ញា រឿន ម៉ាលិះ ជាអ្នកឌីហ្សាញបរិស្ថាន (ផ្ទៃរូបភាពខាងក្រោយ)។
មូលហេតុដែលជំរុញឲ្យក្រុមយុវជនទាំង៤រូបនេះផ្តើមគំនិតក្នុងការបង្កើតក្រុមឌីហ្សាញសិល្បៈ “មោរា” នេះឡើង គឺដោយសារទឹកចិត្តចង់ចូលរួមចំណែកអភិវឌ្ឍសិល្បៈវប្បធម៌បុរាណខ្មែរនិងមហិច្ឆតាពង្រីកទីផ្សារ អាជីវកម្មរបស់ខ្លួនបន្ថែមលើការឌីហ្សាញតួអង្គហ្គេមបញ្ចូលក្នុង Play Store ដែលពួកគេធ្លាប់ធ្វើពីមុនមក “យើងឃើញនៅក្នុងទីផ្សារ នៅពេលយើងចេញជាហ្គេម មិនមែនគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែចេះលេងហ្គេមទេ តែអ្នកខ្លះគាត់ស្រឡាញ់តួក្នុងហ្គេមតែម្តង ។ មួយទៀត យើងចង់ផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌ប្រពៃណីរបស់យើងក្នុងរូបភាព ទាន់សម័យ ជាជាងគ្រាន់តែអភិរក្សដាក់រូបអង្គរវត្តដដែលៗ […] ” ។ លោកបានបន្តទៀតថា លោកបានចាប់ផ្តើមប្រើប្រាស់ក្រុមការងារដែលមានស្រាប់ច្នៃប្រតិដ្ឋរូបភាពសិល្បៈខ្មែរតួយ៉ាងតួអង្គក្នុងរឿងរាមកេរ្តិ៍ដាក់លើសំបកទូរសព្ទ និង វត្ថុប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃផ្សេងៗទៀត ដូចជា កែវទឹក និង កាបូបយួរ ដែលពួកលោកមិនបានចាត់ទុកថាជារឿងថ្មីសម្រាប់សង្គមនេះនោះទេ ប៉ុន្តែអ្វីដែលថ្មីនោះគឺរូបភាពដែលត្រូវច្នៃប្រតិដ្ឋ។
ស្ថាបនិកដដែលនេះបានបញ្ជាក់ថា គុណភាពការងាររបស់ក្រុមលោកគឺត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងតាមរយៈឈ្មោះ “មោរា” នេះឯង។ មោរា (មោរា អ. ថ. ម៉ូរ៉ា) មានន័យថា ឈ្មោះត្បូងកែវមួយប្រភេទដែលមានសម្បុរឆ្នូត (ជាពួកត្បូងពណ៌ទឹកសមុទ្រមានឆ្នូត) (វចនានុក្រមខ្មែរ ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ១៩៦៧)។ ត្រង់ចំណុចនេះ លោកមានបំណងចង់ឲ្យផលិតផលរបស់លោកមានតម្លៃដូចត្បូងមោរា ហើយនៅពេលអតិថិជនទិញវាយកទៅប្រើប្រាស់ធ្វើឲ្យពួកគេមានអារម្មណ៍ដូចបានកាន់កែវមោរាដែលពោរពេញដោយពន្លឺថាមពលរុងរោចន៍។ ដោយសារតែការផ្តោតលើគុណភាពស្នាដៃសិល្បៈជាគោល ទើបតម្រូវឲ្យមានការចំណាយពេលទៅលើការស្រាវជ្រាវលើរូបរាងភិនភាគរបស់តួអង្គនីមួយៗឲ្យបានច្បាស់លាស់។ ការស្រាវជ្រាវអាចអូសបន្លាយរហូតរយៈពេលប្រមាណមួយសប្តាហ៍ ពោលគឺការស្រាវជ្រាវមានរយៈពេលយូរជាងការគូរទៅទៀត។
ផលិតផលរបស់មោរាមានតម្លៃចាប់ពីមួយដុល្លារឡើងទៅ ហើយផលិតផលនីមួយៗតែងតែធ្វើឡើងអាស្រ័យតាមតម្រូវការជាក់ស្តែងរបស់អតិថិជននីមួយៗ។ ដូចនេះហើយទើបផលិតផលរបស់មោរានីមួយៗមានលក្ខណៈពិសេសៗដាច់ដោយឡែកពីគ្នា ជាអាទិ៍ ដូចជា ការឆ្លាក់ឈ្មោះអតិថិជននៅលើផលិតផល ទោះបីជាឈ្មោះមនុស្សពីរនាក់ដូចគ្នាក៏ការរចនាម៉ូដអក្សរត្រូវតែខុសគ្នាជាដាច់ខាត។ ដោយសារតែស្នាដៃនីមួយៗមានភាពផ្ចិតផ្ចង់ខ្ពស់ ទើបចំនួនអតិថិជនចេះតែកើនឡើងជាលំដាប់តាំងពីពីរបីនាក់ក្នុងមួយថ្ងៃរហូតដល់១០-២០នាក់។ ដោយសារតែកំណើរតម្រូវការទីផ្សារឆាប់រហ័សក្នុងរយៈពេលខ្លី ទើបបង្កជាបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនដែរនៅក្នុងអាជីវកម្មនេះ ជាពិសេសគឺ ការរង់ចាំឆ្លើយតបសាររបស់អតិថិជនដល់យប់ជ្រៅ និង ការដឹកជញ្ជូនផលិតផល។
លោកបានបញ្ជាក់ថា មោរា នៅមិនទាន់មានគម្រោងបើកជាហាងលក់ផលិតផលនៅឡើយទេ ក្រៅពីការលក់អនឡាញដោយផ្ទាល់ ដោយសារអាជីវកម្មនេះនៅក្មេងខ្ចី ទាមទារឲ្យត្រូវចំណាយពេលច្រើនលើផ្នែកទីផ្សារ និង ការសម្រិតសម្រាំងលើគុណភាពបន្ថែមទៀត។ មោរានៅមានគម្រោងស្រាវ ជ្រាវបង្កើតស្នាដៃរូបភាពតួអង្គក្នុងអក្សរសិល្ប៍បុរាណខ្មែរជាច្រើនទៀតដែលមហាជនមិនសូវស្គាល់ទូលំទូលាយនៅឡើយ។ ជាចុងក្រោយ លោកសំណូមពរឲ្យមហាជនយល់អំពីតម្លៃនៃការងារសិល្បៈ “យើងមិនមែនលក់ case លក់កែវទេ អ្វីដែលយើងលក់គឺ Artwork។ យើងមិនចង់ឲ្យផលិតផលយើងក្លាយជាគំនរ case មួយ២៥០០ទេ”៕
Article by MAKARA& SOKMEAN