កោះចូរ៉ាម ដានជើងលើឆ្នេរខ្សាច់ អាំងត្រីញ៉ាំជុំគ្នា ខ្យល់ទន្លេរងា ភូមិករសោភា ទឹកដីកសិកម្ម!
TRAVEL & LIVING 6 years agoរដូវវស្សាបានចូលមកដល់ ព្រះភិរុណបង្អុរមកកាន់តែញឹកញាប់ ហើយទឹកទន្លេក៏កាន់តែកើនកម្ពស់ជាងរៀងរាល់ថ្ងៃ។ រដូវនេះ ទាំងខ្ញុំទាំងគេហាក់ដូចជាលំបាកបន្តិចក្នុងការធ្វើដំណើរកម្សាន្តផ្លូវឆ្ងាយ។ ដូច្នោះ ខ្ញុំក៏ទាញទស្សនាវដ្តី SOVRIN មកអានដូចជាសព្វដង។ ពីមួយទំព័រទៅមួយទំព័រ ខ្ញុំកាន់តែស្លុងអារម្មណ៍ទៅៗ រហូតដល់ទំព័រដែលនិយាយអំពីដំណើរកម្សាន្ត។ កោះចូរ៉ាម???
វិបុល ៖ សុជាតា? សុជាតា?
សុជាតា ៖ មានការអី?
វិបុល ៖ បងរកកន្លែងដើរលេងថ្ងៃអាទិត្យនេះបានហើយ!
សុជាតា ៖ ទៅណា?
វិបុល ៖ កោះចូរ៉ាម!
ចម្ងាយប្រហែល៣៥គីឡូម៉ែត្រពីរាជធានីភ្នំពេញ កោះចូរ៉ាមមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងភូមិកណ្តាល ឃុំកោះចូរ៉ាម ស្រុកខ្សាច់កណ្តាល ខេត្តកណ្តាល ដោយធ្វើដំណើរតាមផ្លូវជាតិលេខ៦A ឆ្លងកាត់ស្ពានព្រែកតាមាក ជុំរង្វង់មូលនាគព័ទ្ធ ក្នុងទិសដៅទៅកាន់ស្រុកខ្សាច់កណ្តាល យើងនឹងបានទៅដល់កោះចូរ៉ាមជាក់ជាមិនខាន។ កោះចូរ៉ាមគឺជាដីកោះដែលដុះចេញពីច្រាំងទន្លេ ហើយមានឆ្នេរខ្សាច់ស្រស់ស្អាតសន្ធឹងតាមដងទន្លេមេគង្គយ៉ាងទាក់ទាញដួងនេត្រា។ ដោយសាររូបរាងកោះ និងឆ្នេរខ្សាច់ប្រែប្រួលទៅតាមជំនន់ទឹកទន្លេ ដូច្នោះ ទេសភាពនៃកោះចូរ៉ាមត្រូវបានបែងចែកជា២រដូវកាល គឺរដូវប្រាំង (ទំហំឆ្នេរធំ ហើយជម្រៅទឹករាក់ងាយស្រួលសម្រាប់ក្មេងៗហែលលេង) និងរដូវវស្សា (ទំហំឆ្នេរត្រូវបានកាត់បន្ថយបន្តិច ប៉ុន្តែងាយស្រួលសម្រាប់ជិះទូកលេងកម្សាន្ត និងការនេសាទត្រី)។ កោះចូរ៉ាមមានសូរប្លែកជាងធម្មតា ឬអាចនិយាយបានថា ស្រដៀងនឹងសូររបស់ភាសារបស់សាសនិកឥស្លាម ប៉ុន្តែបើតាមរឿងដំណាលរបស់អ្នកភូមិស្រុកទីនោះ “ចូរ៉ាម” មិនមែនមកពីភាសាឥស្លាមឡើយ។
មានរឿងនិទានដំណាល២ដាច់ដោយឡែកពីគ្នាអំពីការដាក់ឈ្មោះកោះនេះ ត្រូវបានតំណាលមក។ រឿងនិទានទី១ ទាក់ទងនឹងភូមិសាស្រ្តរបស់កោះផ្ទាល់តែម្តង “កោះចូរ៉ាម គឺជាកោះដែលមានព្រៃលិចទឹកដុះស្អេកស្អះ បីដូចជាសំរាមដែលបានហូរតាមទឹកមកប្រមូលផ្តុំនៅទីនេះអ៊ីចឹង! ដូច្នោះហើយ ទើបអ្នកភូមិបានហៅកោះនេះថា កោះសំរាម ប៉ុន្តែដោយសារការវិវឌ្ឍន៍នៃសូរ ព្រមទាំងអត្ថន័យនៃពាក្យមិនសូវសមរម្យផង ទើបសូរសំរាម បានបម្លែងមកជា ចូរ៉ាម ដូចសព្វថ្ងៃនេះ”។ រឿងនិទានទី២ ទាក់ទងជីវចម្រុះរបស់កោះចូរ៉ាម “កាលពីយូរលង់ណាស់មកហើយ នៅលើកោះនោះ មានបុរសម្នាក់នេសាទបានសត្វល្មិចមួយក្បាល (សត្វទឹកមានសណ្ឋានដូចអណ្តើក ឬកន្ធាយ តែមានកន្ទុយដូចសត្វបបែល។ ដោយឃើញសត្វនោះចម្លែកជាងធម្មតា អ្នកនេសាទនោះ បានយកសត្វនេះទៅថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ។ ដោយទ្រង់ព្រះតម្រិះឈ្វេងយល់ជ្រាលជ្រៅទៅ ព្រះអង្គបានចាត់ទុកថា សត្វនេះគឺជាពូជសត្វទឹកដ៏កម្រមួយប្រភេទ ដូច្នោះ ព្រះអង្គមិនអនុញ្ញាតឲ្យប្រជានុរាស្ត្រនេសាទសត្វនេះតទៅទៀតទេ។ បម្រាមរបស់ព្រះមហាក្សត្រ ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយពេញផ្ទៃកោះទាំងមូល ហើយក្រោយមក សូរបម្រាម ត្រូវបានបម្លែងក្លាយជា ចូរ៉ាម ដូចសព្វថ្ងៃនេះទៅ”។
សុជាតា ៖ បងពូកែដល់ហើយ អនាគតមគ្គទេសក៍ដ៏ឆ្នើម!
វិបុល ៖ បងពូកែអ៊ីចឹង!
សុជាតា ៖ ជោរភ្លាមហ្មង!
តោះ! ចុះទៅលេងឆ្នេរខ្សាច់លើកោះផ្ទាល់តែម្តងទៅ។ កោះចូរ៉ាមមានអ្នកនេសាទជាច្រើន។ ពួកគាត់ប្រកបរបរនេះជារៀងរាល់ថ្ងៃ និងរៀងរាល់យប់។ លើឆ្នេរខ្សាច់មានខ្ទមសំណាក់តូចៗរាងជាត្រីកោណរបស់អ្នកស្រុកសម្រាប់ដេករង់ចាំប្រមូលផលនេសាទរបស់ពួកគាត់។ ខ្យង លៀស ត្រីគ្រប់ប្រភេទ សុទ្ធតែពួកគាត់ប្រមូលបានជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ អ្នកខ្លះប្រើអួន អ្នកខ្លះប្រើកញ្ច្រែង អ្នកខ្លះចងសន្ទូច និងអ្នកខ្លះបង់សំណាញ់ជាដើម។
សុជាតា ៖ ដូច្នោះយើងអាចក្រាលកន្ទេលដេកអាំងថ្ងៃមើលសកម្មភាពអ្នកនេសាទបានយ៉ាងរីករាយ!
វិបុល ៖ ចុះអត់ហែលទឹកទន្លេលេងទេ?
សុជាតា ៖ ហេតុអ្វីក៏អត់?
បន្ទាប់ពីយើងកម្សាន្តនៅលើឆ្នេរខ្សាច់ទន្លេ ដេកស្រូបខ្យល់អាកាសដ៏បរិសុទ្ធរួចមក ដល់វេលាទស្សនាទីកន្លែងផ្សេងៗ និងរកអីញ៉ាំបន្ថែមកម្លាំងដើរលេងបន្តទៀតហើយ។ នៅក្បែរកោះមានព្រះវិហារបុរាណមួយ។ ព្រះវិហារបុរាណនោះមានឈ្មោះថា “វត្តចូរ៉ាម” តែម្តង។ យើងនឹងបានឃើញកុដិចាស់សង់ពីឈើប្រហែលជា១០ខ្នងតូច សាលាឆាន់បុរាណ ព្រមទាំងចេតិយ និងដើមពោធិព្រឹក្សដ៏ស្កឹមស្កៃមួយដើម។ ជាពិសេសនៅខាងមុខព្រះវិហារ មានព្រែកមួយដ៏ស្រស់ស្អាតថែមទៀតផង។ កុំភ្លេចចូលថ្វាយបង្គំព្រះ បើអ្នកគឺជាពុទ្ធសាសនិក។ នៅពីមុខវត្តបុរាណមានផ្សារតូចល្មម ឬតាមគ្រាមភាសាហៅថា ផ្សារក្រមួន (ផ្សារលក់តែពេលព្រឹក ឬពេលល្ងាច ប្រហែល២ ទៅ៣ម៉ោងប៉ុណ្ណោះ)។ ផ្សារក្រមួននោះមានតូបជាប់ៗគ្នារបៀបជាផ្ទះដែលមានលក់ទំនិញគ្រប់ប្រភេទ ជាពិសេសអាហារសម្រន់ដ៏ពេញនិយមដូចជា ចេកអាំង ចេកចៀន នំបញ្ចុក មីឆា ទឹកអំពៅ និងភេសជ្ជៈផ្សេងៗជាដើម។ ក្រៅពីនោះ ក៏មានលក់បាយម្ហូបដែលមានរសជាតិគួរឲ្យជាប់ចិត្ត។ ឧទាហរណ៍នៅតូបមួយ អ្នកលក់បានឆាសាច់គោដែលចិញ្ចឹមនៅលើកោះ ស្រោចពីលើដំឡូងចៀន ជ្រលក់ជាមួយអំបិលម្រេច ក្រូចឆ្មារ សាច់មាន់ធម្មជាតិឆាជាមួយខ្ញី និងត្រីទន្លេស្ងោរជាមួយស្លឹកគ្រៃច្របាច់ជាមួយក្រូចឆ្មារ ថ្វីត្បិតតែសាមញ្ញ តែឆ្ងាញ់មិនចាញ់មុខម្ហូបក្នុងភោជនីយដ្ឋាននៅទីក្រុងឡើយ។ ជាពិសេសតម្លៃកាន់តែធ្វើឲ្យយើងអាចសំន្សំសំចៃបានយ៉ាងច្រើនអនេក។
សុជាតា ៖ បងឯងនិយាយច្រើនអ៊ីចឹង ញ៉ាំឆ្អែតនៅ?
វិបុល ៖ ឆ្អែតហើយ!
នៅទល់មុខផ្សារគឺសាលាបឋមសិក្សា នៅទល់មុខព្រះវិហារ គឺអនុវិទ្យាល័យ ចំណែកផ្ទះប្រជាជនហ៊ុមព័ទ្ធជិតទីតាំងទាំង៤នេះ។ ស្រុកនេះក៏ស៊ីវិល័យមិនធម្មតាដែរ មានផ្លូវកៅស៊ូមួយខ្សែដែលអាចធ្វើដំណើររហូតដល់ស្រុកបាធាយ ខេត្តកំពង់ចាម។ ផ្ទះប្រជាជនស្ថិតនៅរាយជាប់គ្នាមិនដាច់ លម្អដោយបុប្ផាជនបទចម្រុះពណ៌។ ផ្ទះខ្លះត្រូវបានសាងសង់ថ្មីលើរចនាបទចាស់ ប៉ុន្តែផ្ទះខ្លះនៅតែរក្សាទ្រង់ទ្រាយបានល្អនៅដដែល។ លក្ខខ័ណ្ឌជារួមរបស់ផ្ទះប្រជាជនរស់នៅកោះចូរ៉ាមគឺ ម៉ូដផ្ទះ២ខ្នង ឬ៣ខ្នង សង់ពីឈើ និងផុតពីដីយ៉ាងខ្ពស់ស្រឡះ។ នេះគឺជាប្រភេទផ្ទះរបស់ប្រជាជនដែលរស់នៅក្បែរទឹកទន្លេ បើទោះបីជាកោះចូរ៉ាមមិនមែនជាភូមិសាស្ត្រដែលត្រូវជន់លិចដោយទឹកទន្លេក៏ដោយតែវាគឺជារសនិយមរបស់អ្នកស្រុកទន្លេ។ ដើម្បីបន្ថែមសម្រស់ដល់គេហដ្ឋាន អ្នកភូមិបានដាំផ្លែឈើហូបផ្លែគ្រប់ប្រភេទ ដែលហុចផលធ្លាក់ផ្លែរណែងរណងកំដរតាមដងផ្លូវបីដូចទុកជូនអ្នកដើរកម្សាន្តពិសាសម្រាលការឃ្លានអ៊ីចឹងឯង។ តំបន់កោះចូរ៉ាមសម្បូរទៅដោយដំណាំស្វាយ ចេក ដូង និងផ្លែឈើហូបផ្លែជាច្រើនមុខទៀត។ បន្ថែមពីនេះទៀត អ្នកភូមិក៏បានដាំពោត (ស ក្រហម) សណ្តែកសៀង សណ្តែកបាយ និងល្ង (ស ខ្មៅ) ក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំផងដែរ ដែលប្រភេទដំណាំរៀបរាប់ខាងក្រោយនេះ គឺជាប្រភេទក្រុមដំណាំកសិឧស្សាហកម្មបម្រើឲ្យប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ ជាចម្បង ដែលពឹងផ្អែកលើការចិញ្ចឹមសត្វ (គោ និងសេះ) និងការនេសាទជាដើម។
សុជាតា ៖ អស់កន្លែងដើរលេងហើយមែនទេ?
វិបុល ៖ នៅសល់ប្រភេទកម្សាន្តបែបវប្បធម៌មួយទៀត!
សុជាតា ៖ តើគឺជាអ្វី?
វិបុល ៖ អូនស្គាល់កន្ទេលកក់ទេ?
កោះចូរ៉ាមក៏ធ្លាប់ជាតំបន់ផលិតកន្ទេលកក់ដ៏ធំមួយប្រចាំស្រុកខ្សាច់កណ្តាលផងដែរ។ ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃសិប្បកម្មលក្ខណៈគ្រួសារមួយនេះនៅសល់តិចតួចប៉ុណ្ណោះ។ ភាគច្រើននៅសល់ តែអ្នកភូមិផងរបងដែលរស់នៅជាប់នឹងភូមិកណ្តាល ដែលជាទីតាំងរបស់កោះចូរ៉ាមស្ថិតនៅ ប៉ុណ្ណោះ ដូច្នោះអ្នកមិនចាំបាច់បារម្ភថានឹងមិនបានទស្សនា និងស្វែងយល់អំពីប្រពៃណីតម្បាញនេះឡើយ។ ផ្ទះអ្នកត្បាញកន្ទេលមិនពិបាករកនោះទេ។ នៅមុខផ្ទះរបស់ពួកគាត់ហាលដេរដាសទៅដោយកក់ជ្រលក់ពណ៌ចម្រុះគ្នា ដែលបានបង្ហាញសម្រស់ទាក់នេត្រាមួយរំពេច។ ឈប់ឡាន ឬម៉ូតូ លើកដៃជម្រាបសួរ ហើយប្រាប់ពួកគាត់ថា “តើខ្ញុំអាចសុំមើលកក់ និងឧបករណ៍ប្រើសម្រាប់ផលិតកន្ទេល ដើម្បីទុកជាចំណេះដឹងផងបានទេអ៊ំពូមាមីង?” រំពេចនោះ យើងនឹងបានឃើញនូវស្នាមញញឺមដ៏ពព្រាយលើផ្ទៃមុខពួកគាត់រីកឡើងបីដូចបុប្ផាជាមិនខាន។
អង្គុយមើលនារីស្អាតៗត្បាញកន្ទេល ស្តាប់ប្រវត្តិ និងរបៀបនៃការផលិតកន្ទេល រៀនជ្រលក់ពណ៌កក់ និងវេញក្រចៅជាដើម។ ស្តាប់បណ្តើរញ៉ាំផែនស្វាយបណ្តើរ ហើយក៏ក្រេបទឹកតែក្តៅៗ ក្រោមផ្ទះអ្នកស្រុកទន្លេ ដើរដឹកដៃគ្នាលើឆ្នេរខ្សាច់ ស្រូបខ្សល់ទន្លេ ញ៉ាំត្រីអាំងស្រស់ៗ គ្រាន់តែគិតក៏ស្រមៃឃើញរូបភាពសប្បាយរីករាយបាត់ទៅហើយ ចុះហេតុអ្វីខកខានគម្រោងទៅកម្សាន្តនៅកោះចូរ៉ាមកើត? តើមួយជីវិតមានឱកាសបានដើរកម្សាន្តរបៀបនេះប៉ុន្មានដង? សូមរួមគ្នាថែរក្សាបរិស្ថាន និងបើកបរដោយការប្រុងប្រយ័ត្ន ដើម្បីដំណើរកម្សាន្តដ៏រីករាយរបស់យើង!!!
Article by SVAY LEEMENG