ជ័រម្រ័ក្សណ៍ គឺជាប្រភេទជ័រម្យ៉ាងដែលយកចេញពីដើមគ្រើល ដែលប្រជាជនខ្មែរតែងយកជ័រនេះមកបិតបាតទូក និងច្នៃជាវត្ថុប្រើប្រាស់ផ្សេងៗ ដោយសារតែវាមានលទ្ធភាពការពារការជ្រាបទឹកយ៉ាងល្អប្រសើរ។ រហូតមកដល់ឆ្នាំ២០០៨ សិប្បកម្មសិល្បៈ នៅក្នុងខេត្តសៀមរាប ដែលបានស្គាល់ថា Angkor Artwork បានស្រាវជ្រាវយកជ័រម្រ័ក្សណ៍មកច្នៃជា វត្ថុសិល្បៈយ៉ាងមានតម្លៃ និងមានគុណភាពខ្ពស់។ លោក Eric Stocker ជាមួយនឹងបងប្រុសរបស់ខ្លួនឈ្មោះលោក Thierry Stocker បាននាំផលិតផល និងការប្រើប្រាស់ជ័រម្រ័ក្សណ៍ទៅលើការច្នៃវត្ថុសិល្បៈមកបង្រៀនសិល្បករ និងប្រជាជនខ្មែរក្នុងខេត្តសៀមរាបជាថ្មីម្ដងទៀត បន្ទាប់ពីជំនាញនេះត្រូវបានសាបរលាបបន្ទាប់ពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍បានញាំញីប្រទេសកម្ពុជា។
បន្ទាប់ពីបានចំណាយពេល១០ឆ្នាំ ក្នុងការងារសិប្បកម្មជាមួយនឹងហាងលក់វត្ថុសិប្បកម្ម និងវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ធ្វើដោយដៃដែលមានឈ្មោះថា Artisans Angkor លោក Eric Stocker ដែលមានដើមកំណើតពីប្រទេសបារាំង បានសម្រេចចិត្តបើកសិប្បកម្មមួយដោយខ្លួនឯង ដែលមានឈ្មោះថា Angkor Artwork។ ទីតាំងសិប្បកម្ម និងពិព័រណ៍ Angkor Artwork ស្ថិតនៅមិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីទីប្រជុំជននៃក្រុងសៀមរាបនោះទេ។ ភ្ញៀវទេសចរតែងឈាងចូលទស្សនាទីតាំងសិប្បកម្មនេះស្ទើរគ្រប់ម៉ោងធ្វើការ ដើម្បីស្វែងយល់ពីការច្នៃជ័រម្រ័ក្សណ៍ និងជាវវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍មានតម្លៃត្រឡប់ទៅវិញ។ ហាងនេះបានផ្តល់ឱកាសការងារ និងជំនាញជាច្រើនដល់ប្រជាជនខ្មែរ ខណៈដែលអ្នកជំនាញការជាច្រើននៅក្នុងហាងនេះសុទ្ធតែជាជនជាតិខ្មែរដែលត្រូវបានបណ្តុះបណ្តាលជាមួយ Angkor Artwork។
លោក Eric Stocker និងបងប្រុសបានច្នៃជ័រម្រ័ក្សណ៍ ឈើមាសគីឡូ ប្រាក់ និងវត្ថុធាតុដើមក្នុងស្រុកដទៃទៀត ដើម្បីបង្កើតជាវត្ថុសិល្បៈដែលមានតម្លៃសម្រាប់តាំងពិព័រណ៍ និងលក់ជូនភ្ញៀវទេសចរ។ លោក Eric Stocker បានឲ្យដឹងថា លោកបាននាំយកបច្ចេកទេសកែច្នៃវត្ថុសិល្បៈមកពីប្រទេសជប៉ុន ដែលលោកបានធ្វើការផ្ទាល់ជាមួយអ្នកជំនាញពីប្រទេសជប៉ុនក្នុងការស្រាវជ្រាវ និងកែច្នៃវត្ថុសិល្បៈ ដែលធ្វើឲ្យវត្ថុសិល្បៈរបស់លោកមានលក្ខណៈពិសេសពីវត្ថុសិល្បៈដទៃ។ លោកបន្តទៀតថា ប្រពៃណីក្នុងការច្នៃជ័រម្រ័ក្សណ៍ គឺជារឿងសំខាន់មួយដែលធ្វើឲ្យលោកមិនចង់ចាកចេញពីប្រទេសនេះ។ លោកបានសម្រេចចិត្ត រស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីជួយលើកកម្ពស់ប្រពៃណីនៅក្នុងការច្នៃជ័រម្រ័ក្សណ៍ឲ្យបានប្រសើរ ក៏ដូចជាផ្តល់ជំនាញបន្ថែមទៀតដល់ប្រជាជនកម្ពុជា។
ឆន្ទៈនៃការកែច្នៃវត្ថុសិល្បៈដែលមានតម្លៃ និងប្លែកពីគេនេះហើយ បានញ៉ាំងឲ្យសិល្បករជនជាតិបារាំងរូបនេះ បន្តស្រាវជ្រាវរកបច្ចេកទេសល្អៗ ជាច្រើនមកដាក់ក្នុងវត្ថុសិល្បៈរបស់ខ្លួន។ បច្ចេកទេសជាច្រើនត្រូវបានរួមបញ្ចូលគ្នានៅក្នុងវត្ថុសិល្បៈមួយ។ វាប្រៀបដូចជាអាថ៌កំបាំង និងចំណុចពិសេសរបស់វត្ថុសិល្បៈនីមួយៗ ដែលសិល្បកររបស់វត្ថុសិល្បៈនោះនឹងធ្វើការបកស្រាយជូនដល់ភ្ញៀវដែលមកទស្សនា ក៏ដូចជាអ្នកដែលមានបំណងក្លាយជាម្ចាស់នៃវត្ថុសិល្បៈនោះដែលនេះជាផ្នែកមួយដែលអ្នកស្រលាញ់ស្នាដៃសិល្បៈ ប្រាថ្នាចង់បាន។ ហើយបច្ចេកទេសទាំងនោះ ត្រូវបានបណ្តុះបណ្តាល និងចែករំលែកដល់សិល្បករខ្មែរដែលកំពុងបម្រើការនៅក្នុងទីតាំងសិប្បកម្ម Angkor Artwork។
វត្ថុសិល្បៈមួយចំនួនត្រូវការចំណាយពេលយ៉ាងហោចណាស់ ៦ខែ ដើម្បីធ្វើវាឲ្យរួចរាល់ ដោយសារតែអ្នកជំនាញត្រូវការពេលវេលារង់ចាំឲ្យផ្នែកនីមួយៗនៃវត្ថុសិល្បៈមានភាពស្ងួតល្អ និងរឹងមាំ។ លោកបានច្នៃស្បែកត្រី ដូចជាត្រីឆ្តោ ត្រីបបែល ក៏ត្រូវបានយកមកកែច្នៃឲ្យក្លាយជាវត្ថុសិល្បៈមានតម្លៃផងដែរ។ មិនត្រឹមតែបានកែច្នៃវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍នោះទេ Angkor Artwork ក៏បានកែច្នៃវត្ថុសិល្បៈមួយចំនួនឲ្យជាវត្ថុប្រើប្រាស់ ដែលភាគច្រើនផ្តល់ជូនវត្ថុប្រើប្រាស់ និងលម្អខ្លួនសម្រាប់នារី។ ផលិតផលមួយចំនួនរបស់ Angkor Artwork ត្រូវបាននាំចេញទៅបរទេសផងដែរ ដូចជាប្រទេស អូស្រ្តាលី អាមេរិក និងប្រទេសចិនជាដើម។
លោកថ្លែងថា វត្ថុសិល្បៈរបស់លោកបានគិតគូរយ៉ាងច្បាស់លាស់ពីវប្បធម៌ និងអនាគតដែលបានន័យថាវត្ថុសិល្បៈទាំងអស់នឹងនៅតែមានសោភណ័ភាព និងការពេញនិយម បើទោះបីជាពេលវេលាកន្លងទៅយូរយ៉ាងណាក្តី។ លោកបានឲ្យដឹងថាវត្ថុសិល្បៈរបស់ Angkor Artwork ត្រូវបានផ្តល់ការទុកចិត្ត និងបញ្ជាទិញយកទៅធ្វើជាវត្ថុតាំងលម្អសម្រាប់សណ្ឋាគារលំដាប់ខ្ពស់ ដែលមានដូចជាសណ្ឋាគារ សូហ្វីតែលជាដើម។ លោក Eric Stocker ធ្លាប់បានបណ្តុះបណ្តាលនៅក្នុងសារមន្ទីរមួយ និងមានបទពិសោធន៍ធ្វើការជុសជុលកែលម្អវត្ថុសិល្បៈបុរាណរបស់ប្រទេសជប៉ុននិងចិន។ លោក Eric Stocker បានឲ្យដឹងថា លោកបានរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាប្រមាណ២០ឆ្នាំមកហើយ។ ហេតុផលមួយទៀត ដែលលោកបន្តរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺដោយសារតែលោកមានទឹកចិត្តស្រលាញ់ប្រទេសកម្ពុជាបន្ទាប់ពីលោកត្រូវបានអញ្ជើញមកធ្វើការនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៦។ លោកបានចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជាម្ដងនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៧ រួចបានត្រឡប់មកវិញនៅឆ្នាំបន្ទាប់ ដើម្បីបន្តការងារសិល្បៈរបស់លោកបន្តទៀត។ លោកថ្លែងថា បន្ទាប់ពីនោះមក លោកមានចិត្តស្រលាញ់ប្រទេសកម្ពុជា ហើយក៏លែងចង់ចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជារហូតមក។ ត្បិតតែសិប្បកម្មរបស់លោកមានការគាំទ្រច្រើនក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែនេះគ្រាន់តែជាការចាប់ផ្តើមមួយតែប៉ុណ្ណោះ។ មានការងារជាច្រើនទៀត ដែលលោកត្រូវស្រាវជ្រាវ និងចែករំលែកចំណេះដឹងដល់ប្រជាជននៅក្នុងខេត្តសៀមរាប និងជាពិសេសអ្នកដែលមានបញ្ហាគរថ្លង់ ដោយមានការសហការជាមួយអង្គការគ្រួសារថ្មី។
លោកអ្នកអាចទៅទស្សនាវត្ថុសិល្បៈរបស់ Angkor Artwork រៀងរាល់ថ្ងៃពីម៉ោង៩ព្រឹកដល់ម៉ោង៦៖៣០នាទីល្ងាចដោយឥតគិតថ្លៃ៕
Article by HENG CHANMAKARA/ VA SONYKA