Sovrin
Sovrin
ខែកក្កដា ២០១៨ ខួប១០ឆ្នាំរបស់ប្រាសាទព្រះវិហារ និង០១ឆ្នាំរបស់តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក ក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក
TRAVEL & LIVING 6 years ago
កម្ពុជាត្រូវបានប្រសិទ្ធនាមថា គឺជាដែនដីសុវណ្ណភូមិឬព្រះរាជាណាចក្រនៃវប្បធម៌។ ប្រាសាទជាច្រើនរចនាបទត្រូវបានកសាងពាសពេញផ្ទៃប្រទេស រហូតដល់មនុស្សជាតិលើពិភពលោកស្ងប់ស្ងែងនិងផ្តល់តម្លៃជាបេតិកភណ្ឌរបស់ពិភពលោក។ អាចចាត់ទុកថាជាការចៃដន្យ ឬព្រលឹងបុព្វបុរសខ្មែរចារមក បេតិកភណ្ឌខ្មែរចំនួន២ត្រូវបានប្រកាសជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោកដោយអង្គការយូណេស្កូក្នុងខែតែមួយ គឺខែកក្កដា ដោយខុសគ្នាមួយថ្ងៃតែប៉ុណ្ណោះ។ បេតិកភណ្ឌទី១គឺប្រាសាទព្រះវិហារ និងបេតិកភណ្ឌទី២គឺ តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក។ ហើយបើគិតត្រឹមខែកក្កដា គ.ស២០១៨ នេះ ប្រាសាទព្រះវិហារមានអាយុកាល១០ឆ្នាំ និងតំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកមានអាយុកាល១ឆ្នាំ ដែលបានក្លាយទៅជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។
តោះទៅស្វែងយល់ដោយសង្ខេបពីមហាបូជនីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រ និងសាសនានោះទាំងអស់គ្នា!
ប្រាសាទព្រះវិហារឋានបរមសុខរបស់ព្រះអាទិទេពលើកំពូលភ្នំខ្ពស់!
ប្រាសាទព្រះវិហារសណ្ដូក ខ្លួនពីត្បូងទៅជើងមានប្រវែង៨០០ម៉ែត្រដែលសង់លើកំពូលភ្នំខ្ពស់ជាងគេនៃជួរភ្នំដងរែក (រយៈកម្ពស់៦២៥ម៉ែត្រ)។ ប្រាសាទនេះស្ថិតនៅភាគខាងជើងប្រទេស ក្នុងភូមិធម្មជាតិ ឃុំស្រអែម ស្រុកជាំក្សាន្ត ខេត្តព្រះវិហារ ដែលមានចំងាយប្រហែល៤០០ គ.ម ពីរាជធានីភ្នំពេញ។ ប្រាសាទព្រហ្មញ្ញសាសនានេះត្រូវបានកសាងឡើងនៅចន្លោះសត្សវត្សរ៍ទី០៩ ដល់ទី១២ (សម័យអង្គរ) ដោយព្រះមហាក្សត្រ និងព្រះអង្គម្ចាស់៦ព្រះអង្គបន្តបន្ទាប់គ្នា ដើម្បីឧទ្ទិសដល់ព្រះសិវៈ។ ប្រាសាទសង់ពីថ្មភ្នំក្នុងរចនាបទបន្ទាយស្រីនេះបានបែងចែកជា០៥គោបុរៈ (មណ្ឌប)។ គោបុរៈទី៥ ឬមណ្ឌបជើងក្អែក គឺជាគោបុរៈដំបូងដែលជាច្រកចូលទៅកាន់ទីឋានសក្ការៈរបស់ព្រះរាជាដែលស្ថិតនៅគោបុរៈទី១ ឯចុងនៃលោកនេះ។ គោបុរៈនេះតូច តែសង្ហាជាងគេក្នុងចំណោមទាំង៥ និងបែរមុខទៅទិសទាំង៤ ដែលជាសញ្ញានៃការកោះហៅប្រជារាស្ត្រនៃអាណាចក្រអង្គរពីគ្រប់ទិសទីមកថ្វាយការគោរពបូជាដល់ព្រះឥសូរព្រះនាមសិក្ខារិសារៈ តាមរយៈព្រះថ្នល់ ឬគន្លងផ្លូវជាទីសក្ការៈ ដែលមានប្រវែង២៧៥ ម៉ែត្រ អមដោយបង្គោលសីម៉ាថ្មភក់សងខាងចំនួន៦៧ដើមអច្ឆរិយជារាងផ្កាឈូកក្រពុំយ៉ាងស្រស់សោភា។
ជាមោទនភាពបំផុតសម្រាប់ប្រាសាទភ្នំដ៏មហស្ចារ្យនេះ អង្គការយូនេស្កូបានប្រកាសជាទទួលស្គាល់ប្រាសាទព្រះវិហារគឺជាបេតិភណ្ឌពិភពលោក នាថ្ងៃទី០៧ កក្កដា ២០០៨។
សូមរំលឹកថា ថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២ ក្រោមព្រះរាជកិច្ចរបស់សម្តេចព្រះបរមរតនកោដ្ឋ តុលាការអន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេបានប្រកាសសាលក្រមឱ្យកម្ពុជាឈ្នះក្តីលើប្រទេសថៃក្នុងរឿងក្តីទាមទារសិទ្ធិគ្រប់គ្រងលើតំបន់ប្រាសាទដែលជាកេរមរតកដ៏មានតម្លៃរបស់ជាតិខ្មែរ។
តើមិត្តអ្នកអានដឹងទេ ស្តូបតម្កល់ព្រះបរមរូបព្រះបរមរតនកោដ្ឋ កណ្តាលរាជធានីភ្នំពេញបានសាងសង់ឡើងតាមទ្រង់ទ្រាយរបស់ប្រាសាទព្រះវិហារ?
តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកទីអប់រំចិត្តដ៏មនោរម្យ!
តំបន់ ឬក្រុមប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក ស្ថិតនៅភូមិសំបូរ ឃុំសំបូរ ស្រុកប្រាសាទសំបូរ ខេត្តកំពង់ធំ ដែលមានចំងាយ២០៦គីឡូម៉ែត្រពីរាជធានីភ្នំពេញ តាមផ្លូវជាតិលេខ៦អា។ យោងលើផ្លូវបុរាណចេញពីកំពែងក្រុងភ្ជាប់ទៅដល់បឹងទន្លេសាប តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក គឺជារាជធានីខ្មែរ «ឦសានបុរៈ» នៅសម័យចេនឡាដ៏រុងរឿង ដែលដាក់ឈ្មោះដូចទៅនឹងព្រះមហាក្សត្រដែលកសាងប្រាសាទគឺ ព្រះបាទឦសានវរ្ម័នទី១ ក្នុងស.វ.ទី៧នៃគ.ស។ ពាក្យ «គុក» សំដៅដល់ «ប្រាសាទឬទីងងឹត» បានន័យថា ជាទីកន្លែងគោរពបូជាដ៏ស្ងប់ស្ងាត់ដើម្បីអប់រំចិត្ដ។ ក្រុមប្រាសាទនៅតំបន់នោះមានប្រមាណជាង១៤០ប្រាសាទសង់រាបស្មើពាសពេញផ្ទៃដីជិត៣០០០ហិកតាដែលបានកសាងឡើងជាច្រើនដំណាក់កាលចាប់ពីស.វ.ទី៧ ដល់ស.វ.ទី១១ ដែលក្នុងចំណោមប្រាសាទទាំងនោះ ភាគច្រើនបានកសាងឡើងក្នុងរាជ្យស្ដេចបីព្រះអង្គគឺ ៖ ទីមួយ ព្រះបាទឦ សានវរ្ម័នទី១ ទីពីរ ព្រះបាទមហេន្រ្ទវរ្ម័ន និងទីបី ព្រះបាទភវរ្ម័នទី២ ដែលបានធ្វើឱ្យរចនាបថរបស់ប្រាសាទសង់ពីឥដ្ឋតាន់ និងថ្មបាយក្រៀមទាំងនោះលាយឡំគ្នាជាច្រើនដូចជា សំបូរព្រៃគុក ព្រៃក្មេង កំពង់ព្រះ គូលែន និងបាពួន ហើយដោយសារចំនួនដ៏ច្រើនរបស់ប្រាសាទតូចៗច្រឡឹងទាំងនោះ បុរាណវិទូបានបែងចែកប្រាសាទទាំងនោះជា៣ក្រុម ៖
ទី១. ក្រុមប្រាសាទខាងជើង (ប្រាសាទសំបូរ) គឺជាក្រុមប្រាសាទមេ។
ទី២. ក្រុមប្រាសាទខាងត្បូង (ប្រាសាទយាយព័ន្ធ)។
ទី៣.ក្រុមប្រាសាទកណ្តាល (ប្រាសាទតោ)។
គួរជាទីមោទនភាពបំផុត នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកទី៤១ នៃគណៈកម្មាការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ដែលបានប្រារព្ធធ្វើនៅទីក្រុង Cracovie ប្រទេសប៉ូឡូញ «តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក» ត្រូវបានអនុម័តជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក នាវេលាម៉ោង០៩.៤០នាទី (ម៉ោងនៅកម្ពុជា) ត្រូវនឹងយប់ថ្ងៃទី០៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧។
ជាការកត់សម្គាល់ បច្ចុប្បន្នរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតាមរយៈក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈបានស្នើដាក់បេតិកភណ្ឌជាតិមួយចំនួនទៀតទៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ប្រយោជន៍ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយពីអរិយភាពនៃវប្បធម៌ សិល្បៈខ្មែរលើឆាកអន្តរជាតិ និងរួមចំណែកថែរក្សាមរតកបេតិកភណ្ឌនៃមនុស្សជាតិទាំងនោះឱ្យបានឋិតថេរគង់វង្សជានិច្ច។
យើងសូមសម្តែងការដឹងគុណដល់បុព្វបុរសជាតិទាំងអស់ដែលលះបង់កម្លាំងកាយចិត្តដ៏មហិមាដើម្បីប្រយោជន៍ជាតិមាតុភូមិយើងទាំងមូល!
ប្រាសាទព្រះវិហារសណ្តូកពេញវាលដងរែកគិរី
សំបូរព្រៃគុករាយលើធរណី នេះហើយរាជធានីវប្បធម៌កម្ពុជា!
Article by SVAY LEEMENG
