កវីជើងចាស់ អ៊ុំ ដរ៉ា ពាក់កណ្តាលជីវិតបូជាដើម្បីវិស័យសិល្បៈតូរ្យតន្រ្តីខ្មែរ
NEWS 6 years agoកាលបើនិយាយដល់ឈ្មោះ អ៊ុំ ដរ៉ា ប្រហែលជាមិនសូវមានក្មេងៗជំនាន់ក្រោយនេះស្គាល់ទេ ប៉ុន្តែហោច ណាស់ក៏ពួកគេស្គាល់ពីភាពល្បីល្បាញនៃវិស័យចម្រៀងខ្មែរកាលពីទសវត្សរ៍ទី៦០ និងដើមទសវត្សរ៍ទី៧០ដែរ។ ព្រឹទ្ធាចារ្យវ័យ៧៨ឆ្នាំរូបនេះជាកវីនិពន្ធបទចម្រៀងដ៏មានកេរ្តិ៍ឈ្មោះមួយរូបក្នុងជំនាន់នោះ ហើយក៏ជាសិល្បករម្នាក់ ក្នុងចំណោមសិល្បករផ្នែកតែងនិពន្ធចម្រៀងតិចតួចបំផុតដែលបានរស់រានមានជីវិតផុតពីរបបខ្មែរក្រហម។ដោយសារតែលោកគឺជាព្រឹទ្ធាចារ្យសិល្បៈដ៏កម្រមួយរូបដូច្នេះ សូវរីនសូមសើរើប្រវត្តិអតីត កាលរបស់វរសិល្បកររូបនេះ ព្រមទាំងស្ថានភាពរបស់លោកនៅពេលបច្ចុប្បន្នថាស្ថិតក្នុងសភាពបែបណាហើយ?
លោក អ៊ុំ ដរ៉ា (ខ្លះសរសេរច្រឡំថា អ៊ុំ តារា ឬ អ៊ុំ ដារ៉ា) កើតនៅថ្ងៃទី០៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៤០ នៅឃុំពាមប្រធ្នោះ ស្រុកកោះសូទិន ខេត្តកំពង់ចាម។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ដំបូងឡើយ លោកមានឧបនិស្ស័យផ្នែកកូតវីយូឡុង ទើបលោកបានរៀនពីគ្រូភ្លេងដ៏ល្បីនៅជំនាន់នោះឈ្មោះ កែវ មុខក្រាត(?) នៅសាលាឯកជនមួយក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។ ក្រោយមកលោកបានចូលបម្រើការងារនៅសាលាល្ខោនជាតិក្នុងតួនាទីជាអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងបញ្ចូលទៅក្នុងល្ខោន និយាយរបស់ស្ថានីយ៍វិទ្យុជាតិកម្ពុជា។ ទន្ទឹមនឹងនេះ លោកក៏ជាសាស្រ្តាចារ្យបង្ហាត់ផ្នែកនិពន្ធចម្រៀងនៅទីនោះដែរ។ ក្នុងពេលនោះ លោកមានទំនាក់ទំនងការងារជាមួយរៀមច្បងសិល្បករល្បីៗផ្នែកល្ខោន និង តន្រ្តី ជាច្រើនរូប ដូចជា សាស្រ្តាចារ្យ ហង្ស ធុនហាក់ សាស្រ្តាចារ្យ ពៅ យូឡេង សាស្រ្តាចារ្យ មែរ ប៊ុន និង លោក មាស ហុកសេង ម្ចាស់បទ លលកញីឈ្មោល ជាដើម។ លោកអះអាងថា លោកចេះជំនាញតែងនិពន្ធទំនុកច្រៀង និង បទភ្លេង ពីលោក មាស ហុកសេង ដែលជាសិស្សច្បងនៅសាលាល្ខោនជាតិនោះឯង។
Image Courtesy: អ៊ុំ ដរ៉ា
មុនរបបខ្មែរក្រហមចូលមកដល់ លោកបានតែងនិពន្ធបទចម្រៀងល្បីៗជាច្រើនបទថតដាក់កាស្សែតឲ្យតារា ចម្រៀងស្រីប្រុសល្បីឈ្មោះ ជាអាទិ៍ អធិរាជសម្លេងមាស ស៊ីន ស៊ីសាមុត រាជិនីសម្លេងមាស រស់ សេរីសុទ្ធា និង លោក អ៊ឹង ណារី រួមមាន បទថ្ងៃណាមានសង្ឃឹម (អស់សង្ឃឹម) រូបអូនហ្នឹងហើយ ឈប់ស្រឡាញ់អូនទៅ ស្រឡាញ់ អូនដល់ណា ចាស់ជូរអែម ស្តាយក្លិនស្តាយក្លែប បើអូនបានបង តាមកម្មផល និង បទចម្រៀងស្នេហា -ល-។
លោកត្រូវបានជម្លៀសទៅរស់នៅឃុំព្រែកក្របៅ ស្រុកខ្សាច់កណ្តាល ខេត្តកណ្តាល ពីឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ឆ្នាំ ១៩៧៩។ ក្រោយរបបប៉ុលពតដួលរលំ លោកបានចាកចេញទៅរស់នៅជំរំសាយធូ ទឹកដីជាយដែនថៃ ហើយបានបន្ត អាជីពជាអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀង និង តន្រ្តីករវីយូឡុងនៅទីនោះរួមជាមួយសិល្បករខ្មែរដទៃទៀតក្នុងក្រុមតន្រ្តី បន្ទាយ អំពិល រហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៩៣។ បន្ទាប់មក លោកបានវិលត្រលប់មកទីក្រុងភ្នំពេញ ហើយនិពន្ធបទចម្រៀងរាប់សិបបទ ឲ្យក្រសួងការពារជាតិ(កងពលតូចលេខ៧០) និង ក្រសួងឃោសនាការរហូតដល់ចូលនិវត្តន៍ក្នុងឆ្នាំ២០០០។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ លោកក៏បានជួយបណ្តុះបណ្តាលអ្នកចម្រៀងមួយចំនួនរហូតល្បីក្នុងពិភពសិល្បៈដូចជា លោក ឡេង ប៊ុនណាត អ្នកនាង គីង សូរិយា អ្នកនាង ឈួន សុវណ្ណឆៃ និង អ្នកនាង ផាន់ ណាវី ជាដើម។
Image Courtesy: អ៊ុំ ដរ៉ា
ជាអកុសល កាលពីជាង១០ឆ្នាំមុន លោកបានរងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ពេលកំពុងជិះម៉ូតូទៅបំពេញការងារ រហូតដល់ទៅពីរដង ទើបធ្វើឲ្យលោកធ្លាក់ខ្លួនស្ថិតក្នុងពិការភាព មិនអាចចេញទៅប្រឡូកក្នុងវិស័យសិល្បៈដូច មុនបាន។ ថ្មីៗនេះ របួសចាស់ត្រង់ជើងឆ្វេងរបស់លោកបានរើឡើង ហើយក្រុមគ្រួសារបានដឹករូបលោកទៅឆ្លុះពិនិត្យ មើលនៅមន្ទីរពេទ្យបង្អែកជ័យជំនះក្រុងតាខ្មៅកាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដា នេះ។ ប៉ុន្តែដោយសារលោកមានវ័យជរាទ្រុឌ ទ្រោមពេក ទើបមិនអាចទទួលការព្យាបាលឆ្អឹងតាមបែបវេជ្ជសាស្រ្តទំនើបបាន។ ក្រុមគ្រួសារលោកក៏បានសម្រេចចិត្ត យករូបលោកមកបន្តព្យាបាលនៅកន្លែងគ្រូបុរាណខ្មែរមួយនៅភូមិព្រែកតាពៅ សង្កាត់ដើមមៀន ក្រុងតាខ្មៅ។ អ្នកស្រីសំ វណ្ណា ដែលត្រូវជាភរិយាបានបញ្ជាក់ពីស្ថានភាពជម្ងឺថា «គេតម្រូវឲ្យគាត់ស្នាក់នៅព្យាបាលទីនេះមួយខែទៅ មួយខែកន្លះ។ រយៈពេលបីទៅបួនថ្ងៃ ទើបស្រាយថ្នាំរុំ (បិតស្បៃអបពីក្រៅ) ផ្លាស់ចេញម្តង។ សព្វថ្ងៃមានតែខ្ញុំម្នាក់ទេ ដែលនៅប្រចាំការ ឯកូនៗគេជាប់រវល់ការងារយូរៗទើបមកម្តងម្កាល»។
អ្វីដែលគួរឲ្យអាសូរចំពោះព្រឹទ្ធាចារ្យ អ៊ុំ ដរ៉ា គឺលោកមិនអាចសូម្បីតែក្រោកអង្គុយ គឺត្រូវសំរាន្តនៅជាប់នឹង កន្ទេលហើយប្រែចុះប្រែឡើង ប៉ុន្តែចំពោះរបបអាហារ គឺលោកនៅអាចហូបបានធម្មតា លើកលែងតែ អាហារខ្លាញ់ ដែលគ្រូខ្មែរឲ្យតម។ ភរិយាលោកបានបន្តថា តាំងពីចូលសម្រាកទទួលការព្យាបាលមក ពុំទាន់មានខាងសមាគមសិល្បៈ ឬ នរណាម្នាក់ទទួលធានារ៉ាប់រងថ្លៃព្យាបាលទាំងអស់ឡើយ មានតែសប្បុរសជនចូលរួមឧបត្ថម្ភតាមលទ្ធភាពខ្លះៗ។ អ្នកស្រីមានតែធ្វើទៅតាមធនធានដែលខ្លួនមាន និង ប្រាក់ពីសប្បុរជនជាក់ស្តែង បានប៉ុណ្ណា ព្យាបាលប៉ុណ្ណឹង។
ដោយឡែក កញ្ញា សំ ថារ័ត្ន ដែលជាកូនស្រីបង្កើត បានសម្តែងអារម្មណ៍ថា «ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ចម្រៀងនិងតន្រ្តី របស់លោកប៉ានឹងមិនស្លាប់ទេ! ខ្ញុំសង្ឃឹមថា មនុស្សគ្រប់គ្នានឹងចងចាំមរតកស្នាដៃរបស់គាត់ »។ កញ្ញាមានក្តីស្រមៃថា នៅថ្ងៃណាមួយ កញ្ញានឹងមានឱកាសច្រៀងនៅលើឆាក ហើយមានឪពុកកូតវីយូឡុងឲ្យច្រៀងក្នុងពេលតែមួយ។ បើសិនជាអាច កញ្ញាចង់ឲ្យមានការរៀបចំកម្មវិធីតន្រ្តីសប្បុរសធម៌ដើម្បីរៃអង្គាសថវិកាជួយព្យាបាលឪពុកជាទី ស្រលាញ់របស់ខ្លួនដែលបានលះបង់ជាច្រើនដើម្បីសិល្បៈ៕
Article by SRIN SOKMEAN