Sovrin
Sovrin
ប្រជាជនខ្មែរដែលធំពេញវ័យកាលពីទ.វ.ឆ្នាំ១៩៨០ ឬ ដើមទ.វ.ឆ្នាំ ១៩៩០ ច្បាស់ជាចងចាំនូវអនុស្សាវរីយ៍ស្តាប់វិទ្យុ មិនថានៅទីក្រុង ឬ តាមខេត្តនានានោះទេ ព្រោះនៅក្នុងសម័យកាលនោះ ប្រទេសយើងមិនទាន់សម្បូរទូរទស្សន៍គ្រប់ផ្ទះដូចសព្វថ្ងៃនេះឡើយ។ កាលបើនិយាយដល់កម្មវិធីល្ខោនវិទ្យុក្នុងជំនាន់នោះ ពុកម៉ែមាមីងច្បាស់ជានឹកឃើញដល់ទឹកដមសំឡេងតួឯកប្រុសដ៏ល្បីល្បាញ គឺ លោក អេង ភិរុណ សម្តែងជាតួអង្គកុមារា «គោ» និង «សម្បត្តិ» ក្នុងរឿង«ដង្ហើមបឋមវ័យ» ដែលជាស្នាដៃតំណាងកេរ្តិ៍ឈ្មោះពេញរបស់លោកក្នុងសិល្បៈតែម្តង។ អស់រយៈពេលប្រមាណ៣០ឆ្នាំកន្លងផុត លោក អេង ភិរុណ ជាទីនឹករំព្ញករបស់អ្នកស្នេហាល្ខោនវិទ្យុសម័យមុន បានត្រឡប់មកបង្ហាញវត្តមានសាជាថ្មីតាមរយៈសូវរីនក្នុងដើមឆ្នាំ២០២៣ នេះ។
តាមរយៈបទសម្ភាសន៍ផ្ទាល់ជាមួយលោក លោកកើតឆ្នាំ១៩៥៧ នៅសង្កាត់ស្ទឹងមានជ័យ ខណ្ឌដង្កោ (បច្ចុប្បន្ន ខណ្ឌមានជ័យ) ក្រុងភ្នំពេញ ។ លោកបានចូលសិក្សាដំបូងនៅសាលាបឋមសិក្សាស្ទឹងមានជ័យ។ បន្ទាប់មក លោកបានបន្តរៀននៅវិទ្យាល័យយុវជនស្រោចស្រង់ជាតិ និងវិទ្យាល័យតារាសាស្រ្ត រហូតដល់ដើមឆ្នាំ១៩៧៥។ ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម លោកត្រូវបានជម្លៀសទៅរស់នៅស្រុកបាភ្នំ។ ក្រោយរបបនោះដួលរលំ លោកបានវិលមកភ្នំពេញហើយបន្តការសិក្សានៅសាលាកម្ពុជបុត្រ និងសាលាបឹងត្របែក រហូតជិតដល់បាក់ឌុប មុននឹងបានទទួលអាហារូប ករណ៍ទៅបន្តការសិក្សាជំនាញតម្បាញនៅវៀតណាម រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៨៧។
លោកធ្លាប់ចូលប្រឡងចម្រៀងសម័យនៅវិទ្យុជាតិក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៧២-៧៣ ដោយលើកយកបទ «ស្អែកលាម៉ែចូលធ្វើទាហាន» មកច្រៀង ហើយក៏ធ្លាប់ចូលសម្ភាសន៍នៅវិទ្យុជាតិក្នុងកម្មវិធី «ជួបជាមួយអ្នកចម្រៀងថ្មី» តែអាក់ខានក្នុងការចាក់ផ្សាយដោយសារកត្តាអស្ថេរភាពស្រុកទេស។ ក្នុងឆ្នាំ ១៩៨៧ លោកបានវិលត្រឡប់ពីរៀននៅវៀតណាមវិញ ហើយចេញបម្រើការនៅរោងចក្រ ត៤ ក្នុងក្របខណ្ឌក្រសួងឧស្សាហកម្ម។ បានតែប៉ុន្មានខែ ក៏សម្រេចចិត្តផ្លាស់ចូលជួរកងទ័ពវិញ។ ក្នុងក្របខណ្ឌក្រសួងដំបូង លោកធ្លាប់និពន្ធល្ខោនបានមួយរឿងដែរ គឺរឿង «ថ្ងៃអស្តង្គត»។ ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៨៨-១៩៨៩ លោកត្រូវបានថ្នាក់លើចាត់ឲ្យនិពន្ធសាច់រឿងល្ខោននិយាយដើម្បីផ្សាយក្នុងវិទ្យុកងទ័ព។ រឿង «របួសដួងចិត្ត» និងរឿង «បេះដូងបរិសុទ្ធ» ជាស្នាដៃនិពន្ធនិងសម្តែងល្ខោនដំបូងៗរបស់លោកកាលនៅបម្រើក្នុងជួរកងទ័ពនោះ។
Image Courtesy: អេង ភិរុណ
លុះដល់ដើម ទ.វ.ឆ្នាំ១៩៩០ ស្របពេលដែលស្រុកយើងផ្លាស់ប្តូរស្ថានការណ៍នយោបាយហើយមក លោកបាននិពន្ធរឿង «ដង្ហើមបឋមវ័យ» ដោយយកទីតាំងសំខាន់គឺ ខេត្តបាត់ដំបង ដែលលោកធ្លាប់មានអនុស្សាវីយ៍កាលពីវ័យកុមារ។ ក្រោយចេញផ្សាយភ្លាម រឿងនេះផ្ទុះល្បីទូទាំងប្រទេសហើយស្ថិតក្នុងការចងចាំរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលធ្លាប់ឆ្លងកាត់សម័យនោះ ព្រោះល្ខោនរឿងនេះជារបត់សំខាន់នៃវិស័យសិល្បៈល្ខោននិយាយខ្មែរយើងក្រោយ ១៩៧៩ តាមរយៈការវិលត្រឡប់មកប្រើភាសាស្នេហាអូនបងឡើងវិញជំនួសពាក្យ «សមមិត្ត» ដែលធ្លាប់ប្រើក្នុងសម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជាកន្លងទៅ។ លោកបានអះអាងថា រឿងនេះល្បីខ្លាំងរហូតមានមិត្តអ្នកស្តាប់តាមស្វែងរកដល់អង្គភាពកងទ័ពហើយពួកគេលាន់មាត់ភ្ញាក់ផ្អើលនៅពេលដឹងថាអ្នកនិពន្ធមានវ័យក្មេងជាងការរំពឹងទុករបស់ពួកគេព្រមទាំងមានសំបុត្រជាច្រើនផ្ញើមកខាងវិទ្យុស្នើសុំឲ្យចាក់ផ្សាយរឿងនេះឡើងវិញ។ ដោយសាររឿងនេះហើយ ទើបញ៉ាំងឲ្យបទ «អនុស្សាវរីយ៍បាត់ដំបង» (អនុស្សាវរីយ៍វត្តដំរីស) ចម្រៀងពីសង្គមចាស់ដែលត្រូវបានបញ្ចូលអមសាច់រឿងនោះ ល្បីទទួលបានការពេញនិយមពីសំណាក់មិត្តអ្នកស្តាប់ជាថ្មីម្តងទៀត។ ក្រៅពីនេះ លោកក៏បានបន្តនិពន្ធរឿងផ្សេងៗទៀតដូចជា«កំហុសអ្នកណា» និង«វាសនាអូន»។ល។ ទន្ទឹមនឹងការងារវិទ្យុ លោកធ្លាប់សម្តែងចម្រៀងកាយវិការក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ១៩៩៣-៩៤ សម្រាប់ចាក់ផ្សាយក្នុងរោងភាពយន្តមុននឹងបញ្ចាំងកុនទៀតផង។
ដៃគូសម្តែងសំខាន់របស់លោកគឺ អ្នកស្រី ជៀម ស៊ីណាត។ នៅឆ្នាំ១៩៩៥ លោកបានបន្ថែមការងារនៅខាងវិទ្យុ FM 99 ដ៏ល្បីដាច់គេជំនាន់នោះ។ លោកបានបន្តអាជីពនេះរហូតដល់ចូលនិវត្តន៍ពីខាងវិទ្យុជាតិក្នុងដើមឆ្នាំ២០១៦ ។ ស្នាដៃសម្តែងល្ខោនវិទ្យុចុងក្រោយរបស់លោកគឺ រឿង «ផ្សែងមរណៈ» និង «ប្រុសចិត្តព្រាន»។ សិល្បករជើងចាស់រូបនេះក៏ធ្លាប់ធ្វើជាគ្រូបង្ហាត់ផ្នែកវិទ្យុនៅសាលាមួយបានសិស្ស៤ជំនាន់ផងដែរមុននឹងសម្រេចចិត្តផ្អាកការងារក្នុងឆ្នាំនេះដោយសារកត្តាសុខភាព។
សព្វថ្ងៃលោកកំពុងរស់នៅក្នុងជីវិតជានិវត្តន៍ជនជួយមើលថែទាំចៅតូចៗនៅគេហដ្ឋាន។ ជាចុងក្រោយ លោកផ្តែផ្តាំឲ្យសិល្បកររួមអាជីពជំនាន់ក្រោយឲ្យចេះអត់ធ្មត់នឹងការងារ មិនចុះញ៉មនឹងឧបសគ្គ ព្រមទាំងព្យាយាមស្រាវជ្រាវថ្លឹងថ្លែងឲ្យបានល្អិតល្អន់ក្នុងការនិពន្ធសាច់រឿងនីមួយៗ និងគោរពតាមក្បួនខ្នាតនៃការសរសេរផង។ “ខ្ញុំសូមអរគុណជាពន្លឹកអនេកប្បការដល់មហាជនដែលគាំទ្រ ឲ្យយោបល់ផ្តល់គំនិត ជាគ្រូរបស់ខ្ញុំ! អ្នកស្តាប់ជាគ្រូរបស់ខ្ញុំ ព្រោះគ្រប់រឿងដែលទទួលបានជោគជ័យដល់សព្វថ្ងៃនេះ ដោយសារអ្នកស្តាប់ ” លោកបានសម្តែងអំណរគុណជាចុងបញ្ចប់៕
Article by SRIN SOKMEAN
