Sovrin
Sovrin
និម្មាបនកម្មឬស្ថាបត្យកម្មគឺជាសិល្បៈនិងជាវិទ្យាសាស្ត្រនៃការរចនាសំណង់ឲ្យមានរូបរាងល្អឆើតដែលផ្តល់ឲ្យយើងនូវបរិយាកាសនៃការរស់នៅមួយ។ នៅក្នុងសម័យទសវត្សរ៍ទី៦០ដល់៧០កម្ពុជាមានការរៀបចំស្ថាបត្យកម្មដ៏អស្ចារ្យឬហៅថា«ស្ថាបត្យកម្មខ្មែរទំនើប» ដែលត្រូវបាននិម្មិតឡើងក្រោមស្នាដៃបិតាស្ថាបត្យកម្មខ្មែរដ៏ល្បីល្បាញនោះគឺលោកតា វណ្ណ មូលីវណ្ណ។ លោកតាបានកសាងស្នាដៃស្ថាបនាអគារជាច្រើនក្នុងនោះអគារល្បីល្បាញមួយចំនួនរួមមាន មហោស្រពចតុមុខ វិមានរដ្ឋចំការមន ពហុកីឡាដ្ឋានជាតិអូឡាំពិក មហោស្រពចតុមុខ និងវិទ្យាស្ថានភាសាបរទេសជាដើម។ លក្ខណៈពិសេសនៃស្ថាបត្យកម្មរបស់លោកតាមិនត្រឹមតែប្រកបដោយសោភ័ណភាពរចនាបថថ្មីឈរលើមូលដ្ឋានស្ថាបត្យកម្មខ្មែរប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងបានបញ្ចូលនូវបច្ចេកទេសសាងសង់ស៊ីជម្រៅផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងបរិស្ថានផងដែរ។ មកដល់បច្ចុប្បន្នថ្វីដ្បិតអគារទាំងនោះខ្លះត្រូវបានកែលម្អរូបរាងថ្មី និងខ្លះទៀតត្រូវបានកម្ទេចចោល ប៉ុន្តែស្ថាបត្យករជាន់ថ្មីវ័យក្មេងមួយរូបបានព្យាយាមសិក្សាស្រាវជ្រាវនិងគូររំលេចរូបរាងឡើងវិញតាមរយៈសិល្បៈគំនូរឌីជីថលដោយយកមកបង្ហោះបង្ហាញលើបណ្តាញសង្គមដែលទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ទ្វេដងនោះគឺលោក ពុំ មាសបណ្តូល ឬមានឈ្មោះហៅក្រៅថា ឌីដូល (Didol)។
ជានិស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សាផ្នែកស្ថាបត្យកម្មនៅសាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្ត្រកម្ពុជា លោក ពុំ មាសបណ្តូល បានប្រើប្រាស់ចំណេះជំនាញសម័យទំនើបរបស់ខ្លួនទំាងប៉ុន្មានមកបង្កើតជាសិល្បៈគំនូរ3Dមួយបែបដែលជារូបភាពឆ្លុះបញ្ចាំងពីស្ថាបត្យកម្មខ្មែរទំនើបល្បីល្បាញកាលជំនាន់សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម។ លោកបានចាប់ផ្តើមសិក្សាស្រាវជ្រាវឯកសារទាក់ទងនឹងប្រវត្តិអគារតាំងពីឆ្នាំ២០១៣ ពោលគឺកំឡុងពេលកំពុងសិក្សាឆ្នាំទី៤នៅសាកលវិទ្យាល័យ និងកំពុងធ្វើកិច្ចការសាលាមួយទាក់ទងនឹងការសាងសង់អគារ។ មកដល់ឆ្នាំ២០១៦ ក្រោយប្រមែប្រមូលឯកសារបានសព្វគ្រប់លោកបានចាប់ផ្តើមបង្កើតគំនូរឌីជីថលដោយគូរច្បិចយកប្លង់សំខាន់ៗនៃអគារមួយចំនួនរួមមាន ពហុកីឡាដ្ឋានជាតិអូឡាំពិក វិទ្យាស្ថានភាសាបរទេស សាលសន្និសីទចតុមុខ សំណង់«ផ្ទះ១០០» សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ វិមានរដ្ឋចំការមន វិមានឯករាជ្យ និងអាកាសយានដ្ឋានសៀមរាបជាដើម បើសរុបមកទល់ពេលបច្ចុប្បន្នអគារដែលលោកបានគូរមានប្រមាណក្បែរ១០០អគារឯណោះ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា«ភាគច្រើនអគារដែលខ្ញុំបានគូរឡើងសុទ្ធសឹងតែជាស្ថាបត្យកម្មរបស់លោតា វណ្ណ មូលីវណ្ណ ដោយសារអគាររបស់គាត់មានប្រភពឯកសារស្រាវជ្រាវច្រើនជាងគេ ម្យ៉ាងកាលធ្វើកិច្ចការស្រាវជ្រាវនៅសាលារៀនហាក់ដូចមានអ្វីមួយជំរុញឲ្យខ្ញុំកាន់តែចង់ដឹងចង់ឮពីអាថ៌កំបាំងនៃអគាររបស់គាត់ ជាពិសេសស្ថាបត្យកម្មរបស់គាត់មានលក្ខណៈពិសេសដោយបានបញ្ចូលនូវសិល្បៈវប្បធម៌និងការរស់នៅរបស់ប្រជាជនខ្មែរយើង។ ឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងដូចជាវិទ្យាស្ថានភាសាបរទេស លោកតាបានយកគម្រោងប្លង់មេនៃប្រាសាទអង្គវត្តមកបញ្ចូលដោយយើងឃើញមានស្ពាននាគ និងស្រះទឹកសងខាងរីឯថ្នាក់រៀនសង់ខ្ពស់ផុតដីដូចផ្ទះខ្មែរដែលខាងក្រោមដាក់សត្វចិញ្ចឹមជំនួសមកកន្លែងដាក់កង់ម៉ូតូជាដើម និយាយរួមលោកតាបានបញ្ចូលចំណុចតូចៗធម្មតាទូទៅរបស់ខ្មែរសម្រាប់ការបម្រើបម្រាស់ ព្រមទាំងយល់ច្បាស់ពីបរិយាកាស អាកាសធាតុនិងទាញផលប្រយោជន៍ពីធម្មជាតិផងដែរ»។ លោកបានបន្ថែមទៀតថា«មុនពេលគូរអគារណាមួយខ្ញុំតែងស្រាវជ្រាវអានអត្ថបទអំពីប្រវត្តិអគារនិងមើលរូបភាពចាស់ៗរបស់អគារនោះ ហើយសម្រាប់អគារខ្លះខ្ញុំក៏ឆ្លៀតទៅមើលផ្ទាល់ផងដែរដូចជាអគារមួយចំនួនមាននៅខេត្តកំពង់ចាមនិងកំពង់សោមជាដើម»។ ចំណោមស្ថាបត្យកម្មទាំងអស់ក្នុងនោះមានស្ថាបត្យកម្ម៤ដែលបណ្តូលដក់ចិត្តនិងច្បិចប្លង់គូរច្រើនជាងគេរួមមាន ផ្ទះលោកតា វណ្ណ មូលីវណ្ណ ពហុកីឡាដ្ឋានជាតិអូឡាំពិក មហោស្រពជាតិ និងវិទ្យាស្ថានភាសាបរទេស។ ដោយឡែកពីស្ថាបត្យកម្មរបស់លោកតា វណ្ណ មូលីវណ្ណ បណ្តូលក៏បានគូរនូវស្ថាបត្យកម្មមួយចំនួនរបស់ស្ថាបត្យករខ្មែរល្បីឈ្មោះដូចជា លោក លូ បានហាប់ និងលោក ម៉ម សុផាណា ដែលមានអគារដូចជា សណ្ឋាគារកាំបូឌីយ៉ាណា មហោស្រពចេនឡា អគារប៊ូឌីង និងវិទ្យាល័យទួលស្វាយព្រៃជាដើម។
យ៉ាងណាមិញស្ថាបត្យករវ័យ៣១ឆ្នំាដែលមានឪពុកជាអតីតតន្ត្រីករនិងម្តាយជាអតីតគ្រូបង្ហាត់របាំបុរាណនិងប្រពៃណីរូបនេះបានបង្ហើបពីគោលបំណងនៃការបង្កើតគំនូរនេះដែរថា «ទី១គឺការស្រឡាញ់ ទី២គឺអភិរក្ស និងទី៣ខ្ញុំចង់ឲ្យមានការរួបរួមពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន ជាពិសេសយុវជនសម័យទំនើបគួរតែរៀនពីអ្វីដែលយើងមានដើម្បីប្រើជាប្រយោជន៍មុននឹងបង្កើតអ្វីមួយដែលថ្មីឬយកតាមទំនើបកម្មបរទេស»។ តួយ៉ាងដើម្បីធ្វើការផ្សព្វផ្សាយគំនូរដែលមិនរំពឹងប្រាក់ចំណូលទាំងនេះ បណ្តូលរមែងធ្វើការបង្ហោះនៅលើបណ្តាញសង្គមដោយភ្ជាប់មកជាមួយព័ត៌មានលម្អិតសរសេររៀបរាប់អំពីប្លង់និងប្រវត្តិនៃអគារ។ កន្លងមកស្នាដៃគំនូរឌីជីថលរបស់បណ្តូលទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងច្រើនពីមហាជនជាតិនិងអន្តរជាតិ ដោយកាលពីឆ្នាំ២០១៨លោកត្រូវបានអញ្ជើញទៅចូលរួមតាំងបង្ហាញស្នាដៃគំនូររបស់ខ្លួននៅក្នុងកម្មវិធីពិព័រណ៍ក្រុងកែប «kepExpo» ឆ្នាំ២០១៩ ពិព័រណ៍ របត់បេតុង«Folding Concrete Exhibition» និងឆ្នាំ២០២០នេះពិព័រណ៍ «Cambodia Urban Art» ដែលមានការចូលរួមពីសិល្បករជាតិនិងអន្តរជាតិច្រើនរូប។
បច្ចុប្បន្ន លោក ពុំ មាសបណ្តូល គឺជាស្ថាបត្យករមួយរូបដែលកំពុងបម្រើការងារនៅក្នុងវិស័យស្ថាបត្យកម្មនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយនៃរាជធានីភ្នំពេញ។ រាល់ពេលទំនេរបណ្តូលចូលចិត្តធ្វើដំណើរកម្សាន្តស្វែងយល់ពីវប្បធម៌និងតែងយកអ្វីដែលខ្លួនបានដឹងបានឃើញមកបង្កើតជាសិល្បៈគំនូរបែបថ្មីជារបស់ខ្លួន។ ក្រៅពីមានអាជីពជាស្ថាបត្យករបណ្តូលក៏ជាវិចិត្រករគំនូរមួយរូបដែលធ្លាប់បានឆ្លងកាត់ការរៀនសូត្រពីអ៊ុំប្រុសដែលជាសាស្ត្រាចារ្យផ្នែកសូនរូបតាំងតែពីពេលស្ថិតនៅវ័យជំទង់។ ចំពោះសិល្បៈគំនូរឌីជីថលនេះបណ្តូលមិនត្រឹមតែមានបំណងធ្វើការផ្សព្វផ្សាយតាមរយៈបណ្តាញសង្គមនិងពិព័រណ៍ប៉ុណ្ណោះទេ នាពេលខាងមុខលោកនឹងចងក្រងជាសៀវភៅដើម្បីជាទុនចំណេះសម្រាប់កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយបានស្វែងយល់ផងដែរ។ បណ្តូលបានលើកឡើងដូច្នេះថា«ការបង្ហាញសិល្បៈឆ្លុះបញ្ចាំងពីស្ថាបត្យកម្មលោកតា វណ្ណ មូលីវណ្ណ នេះមិនមែនមានន័យថាឲ្យយើងធ្វើអ្វីត្រលប់ក្រោយវិញនោះទេ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែចង់ឲ្យយើងជាកូនខ្មែរគ្រប់រូបគួរតែរៀនសូត្រយល់ដឹងនូវអ្វីដែលយើងមានពីមុនមិនថាស្ថាបត្យកម្មសម័យអង្គរឬស្ថាបត្យកម្មសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយមឡើយ កាលណាយើងយល់ដឹងច្បាស់ហើយយើងអាចយកគំនិតទាំងនោះមកបញ្ចូលគ្នាជាមួយគំនិតបច្ចុប្បន្នហើយបង្កើតនូវអ្វីមួយដែលថ្មីហើយប្លែកដូចជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងស្នាដៃស្ថាបត្យកម្មរបស់លោកតា វណ្ណ មូលីវណ្ណ ល្បីល្បាញនៅសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយមនេះឯង»៕
Article by HEM SOKKHIM 
