Sovrin
Sovrin
សម្លេងកងរំពងស្រែកជ័យឃោសនិងស្នូរទះដៃបានលាន់ឮពេញសាលសន្និសីទចតុមុខកាលពីល្ងាចថ្ងៃច័ន្ទ ៣ កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំច សំរឹទ្ធិស័ក ព.ស. ២៥៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៨ កន្លងទៅថ្មីៗនេះ ទាំងពេលមុននិងក្រោយការសម្តែងរបស់បណ្តុំសិល្បករ សិល្បការិនីយីកេក្មេងចាស់ប្រុសស្រីចំនួន១០០ នាក់មកពីបីជំនាន់ផ្សេងៗគ្នា។ កម្មវិធីសិល្បៈយីកេដែល មានឈ្មោះជាផ្លូវការថា «នំមិនធំជាងនាឡិ» ក្រោម ប្រធានបទ «ទុំទាវបីជំនាន់» ដែលមិនធ្លាប់មានទាល់តែសោះក្នុងទំព័រប្រវត្តិសាស្រ្តទស្សនីយភាពយីកេខ្មែរ នេះបានផ្តួចផ្តើមដឹកនាំរៀបចំបង្កើតឡើងដោយក្រសួងវប្បធម៌ និង វិចិត្រសិល្បៈ សហការជាមួយសហភាព សហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជា និង ស្ថានីយ៍ទូរទស្សន៍អប្សរា។
យោងតាមសេចក្តីប្រកាសជាផ្លូវការនៅក្នុងកម្មវិធី គោលបំណងសំខាន់ៗនៃការរួបរួមសហការបង្កើត ផ្ទាំងទស្សនីយភាពសិល្បៈទម្រង់បុរាណមួយនេះឡើង គឺមានចំនួនបី រួមមាន ទីមួយ រំឭកឡើងវិញនូវស្នាដៃ សិល្បៈរបស់សិល្បករចាស់ៗដែលធ្លាប់សម្តែងយីកេទុំទាវកាលពីជំនាន់ទសវត្សរ៍ទី៦០និងទី៨០ និង បង្ហាញ ទេពកោសល្យដ៏ប៉ិនប្រសប់របស់លោកទុកជាគម្រូដល់សិល្បករ សិល្បការិនី ជំនាន់ក្រោយរៀនសូត្របន្ត ទៀត។ ទីពីរ គឺដើម្បីលើកស្ទួយស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរដ៏ល្បីល្បាញនិងមានប្រជាប្រិយភាពនេះឲ្យប្រជាជន ខ្មែរប្រុសស្រីជាពិសេសសគឺស្រទាប់យុវវ័យ និង សិស្សានុសិស្សកាន់តែជ្រួតជ្រាបពីអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ និង ឲ្យយល់ដឹងអំពីអត្ថន័យ និង អត្ថរសនៃសាច់រឿងប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរ។ ទីបីដើម្បីបង្ហាញអំពីទេពកោសល្យ សម្តែងរបស់យុវសិល្បករ យុវសិល្បការិនីដែលជាទំពាំងស្នងប្ញស្សី។
លោកជំទាវ ភឿង សក្ខណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌ និង វិចិត្រសិល្បៈ ដែលជាគណៈអធិបតីដ៏ ខ្ពង់ខ្ពស់ក្នុងកម្មវិធីនេះបានថ្លែងសុន្ទរកថាសង្កត់ធ្ងន់លើគុណតម្លៃនៃអក្សរសិល្ប៍រឿងទុំទាវ របស់ភិក្ខុសោម ដែលបាននិពន្ធឡើងតាំងពីគ.ស.១៩១៥ ហើយត្រូវបានបញ្ចូលក្នុងកម្មវិធីសិក្សារបស់ក្រសួងអប់រំជាតិជា ច្រើនជំនាន់ណាស់មកហើយថា «មើលរឿងទុំទាវអាចធ្វើឲ្យដឹងអំពីការរស់នៅ ប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ ជំនាន់ ហ្នឹង(សម័យលង្វែក) មានគេចូលម្លប់ ស្រុកឥឡូវអត់មានចូលម្លប់ទេ ឃើញថាខុសគ្នា! ហើយជំនាន់មុនមាន តែងកំណាព្យ ស្រុកឥឡូវអត់ចាំបាច់ទេ ផ្ញើតែSMS ហ្វេសប៊ុក […] បទុមត្ថេរសោមទាល់តែលោកចេះណាស់ បានសរសេររឿងទុំទាវជាកំណាព្យបាន!។»
ក្នុងខណៈនោះដែរ លោកជំទាវបានមានប្រសាសន៍ជាសារដាសតឿនក្រើនរំព្ញកយុវជនថា «ខ្ញុំ យល់ថាវប្បធម៌របស់យើង អក្សរសិល្ប៍របស់យើង ល្ខោនយីកេរបស់យើង អាចទ្រទ្រង់បានគឺដោយសារ កម្លាំងរបស់យុវជនយើងទាំងអស់គ្នា។ តាមពិតទៅ គ្មានអ្នកណាដែលអាចថែវប្បធម៌របស់យើងល្អជាង ប្អូនៗយុវជនរបស់យើងនោះទេ។»
លោកសាស្រ្តាចារ្យ ងួន សំអាត សម្តែងជាតួព្រះបាទរាមាជើងព្រៃ តំណាងសិល្បករយីកេ ទសវត្សរ៍ ទី៦០ បានសម្តែងចំណាប់អារម្មណ៍ចំពោះកម្មវិធីផ្ទាំងទស្សនីយភាពនេះថា «ខ្ញុំធ្លាប់សម្តែងជា តួស្តេចកាលពីសម័យព្រះករុណាសីហនុហើយបន្តរហូតដល់សម័យលន់នល់។ ក្រោយ៧៩ (១៩៧៩) រឹតតែ បានសម្តែងច្រើន មនុស្សចូលមើលឡើងណែននៅសាលមហោស្រពព្រះសុរាម្រឹត! ចំពោះការសម្តែងលើក នេះរួមគ្នាបីជំនាន់ ខ្ញុំគិតថាមិនអីទេ ព្រោះខ្ញុំធ្លាប់សម្តែងហើយ។»
តំណាងសិល្បករជើងចាស់រូបនេះបានរំពឹងទុកទៅថ្ងៃអនាគតយ៉ាងដូច្នេះថា «គឺវាទៅតាមកាលៈ ទេសៈ ខ្ញុំមិនប្រកាន់ថាត្រូវតែសម្តែងរួមគ្នា ឬមិនរួមគ្នានោះទេ គឺអ្វីក៏បានសម្រាប់ខ្ញុំ។ តែជាចុងក្រោយខ្ញុំសូម សំណូមពរសិល្បករជំនាន់ក្រោយពិនិត្យសិក្សា (ទម្រង់យីកេ) ឲ្យមែនទែន! កាលណាសិល្បករជំនាន់ក្រោយ គិតអំពីលុយច្រើន វាធ្វើឲ្យគុណភាពសិល្បៈចុះខ្សោយ ចេះតែសម្តែងៗមិនបានពិចារណាឲ្យគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ។»
គួរបញ្ជាក់ដែរថា ព្រឹត្តិការណ៍នេះអាចចាត់ទុកជាជោគជ័យធំមួយនៃទម្រង់សិល្បៈយីកេប្រចាំ សតវត្សថ្មីនេះ ដោយសារតែអ្នកចូលទស្សនាបានឈរតម្រង់ជួររង់ចាំយកសំបុត្រយ៉ាងស្វិតស្វាញ ដើម្បី គាំទ្រសិល្បៈជាតិ សំបុត្រឥតគិតថ្លៃសម្រាប់សាធារណជនចំនួន១៥០សន្លឹកត្រូវបានចែកអស់មុនពេល កំណត់ រីឯកៅអីអង្គុយទាំងអស់ក្នុងសាលត្រូវបានប្រើប្រាស់ឥតមានសេសសល់ឡើយ រហូតអ្នកខ្លះសុខចិត្ត ឈរទស្សនាតាំងពីដើមរហូតដល់់ចប់ថែមទៀតផង។ យើងសង្ឃឹមថា នឹងមានកម្មវិធីបែបនេះនៅឱកាស ក្រោយៗខាងមុខទៀតជាក់ជាមិនខាន៕
Article by SRIN SOKMEAN
