Sovrin
Sovrin
សម្បត្តិបេតិកភ័ណ្ឌវប្បធម៌ដ៏មានតម្លៃកម្ររកបានបង្កប់ខ្លួនក្នុងស្រុកកំពង់ត្រាច
TRAVEL & LIVING 7 years ago
ស្រុកកំពង់ត្រាចជាទីប្រជុំជនតូចមួយនៃខេត្តកំពតស្ថិតតាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ៣១ និង ផ្លូវជាតិ លេខ៣៣ ជាចំណុចតភ្ជាប់ខេត្តកំពតនិងស្រុកដំណាក់ចង្អើរនៃខេត្តកែប។ ភ្ញៀវទេសចរដែលទៅលេងខេត្តកែបរមែងធ្វើដំណើរកាត់តាមស្រុកនេះមុននឹងទៅដល់គោលដៅប្រសិនបើពួកគេជិះតាមផ្លូវតានីទូក-មាស។ ក្រៅពីសម្រស់ធម្មជាតិដ៏លេចធ្លោគ្មានគូប្រៀប តើស្រុកកំពង់ត្រាច មានគោលដៅផ្នែកវប្បធម៌ដែរឬទេសម្រាប់ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរមកពីទីជិតឆ្ងាយ? ចម្លើយ ពិតជាមាន!
១. ភ្នំកំពង់ត្រាចៈ មានទីតាំងស្ថិតក្នុងឃុំដំណាក់កន្ទួតខាងត្បូង ស្រុកកំពង់ត្រាច ខេត្តកំពត។ ដើម្បីទៅដល់ រមណីយដ្ឋាននេះ អ្នកទេសចរពីភ្នំពេញត្រូវធ្វើដំណើរទៅដល់ម្តុំផ្សារកំពង់ត្រាច (ត្រង់ចំណុចវត្តឧទុម្ពរ) បត់ស្តាំដៃត្រង់ស្លាកសញ្ញា “រមណីយដ្ឋានទេសចណ៍ភ្នំកំពង់ត្រាច” ចម្ងាយ២គីឡូម៉ែត្រ។ នៅតាមល្អាងនៃភ្នំកំពង់ត្រាច នៅមានសេស សល់ស្លាកស្នាមថ្នាំពណ៌ផ្សេងៗខ្លះៗមុនសម័យសង្រ្គាម ដោយសារទីនេះធ្លាប់ជាកន្លែងថតខ្សែភាពយន្តដ៏ ល្បីមួយរបស់ផលិតករកុនខ្មែរកាលពីទសវត្សរ៍ទី៦០។
ភ្នំកំពង់ត្រាច
២. ប្រាសាទភ្នំខ្យងៈ មានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិភ្នំខ្យង ឃុំប្រាសាទភ្នំខ្យង (អតីតឃុំកន្ថោរខាងជើង) ស្រុកកំពង់ ត្រាច។ អ្នកដំណើរត្រូវជិះចូលតាមខ្លោងទ្វារវត្តប្រជាសង្គមភ្នំក្រពើក្នុងចម្ងាយផ្លូវ១.៥គីឡូម៉ែត្រពីផ្លូវជាតិលេខ៣១ ហើយបត់ចូលផ្លូវតូចមួយដែលស្ថិតនៅក្រោយសាលាបឋមសិក្សាជាប់នឹងជើងភ្នំ។ ប្រាសាទភ្នំ ខ្យងស្ថិតនៅក្នុងល្អាងមួយដែលមានកម្ពស់៣០ម៉ែត្រនៅលើចង្កេះភ្នំខ្យង។ ទេសចរត្រូវថ្មើរជើងឡើងតាម ជណ្តើរបេតុងប្រមាណជាង១០០កាំទើបដល់មាត់ល្អាងប្រាសាទ ហើយត្រូវចុះតាមជណ្តើរដែកទៅខាងក្នុង ដែលមានជម្រៅប្រមាណ៦ម៉ែត្រ។ នៅក្នុងល្អាងមានសភាពងងឹត ដូចនេះអ្នកទេសចរត្រូវតែយកពិលបំភ្លឺទៅ តាមដើម្បីមើលឃើញប្រាសាទ និង ផ្លូវទៅកាន់ទីតាំងសំខាន់ផ្សេងៗទៀតដូចជា វាលស្រែ១០០ជាដើម។ អ្នកភូមិចាស់ៗបានដំណាលថា ពីដើម ទីនេះជាតំបន់ព្រៃក្រាស់ សំបូរសត្វព្រៃ ដូចជា ស្វា និង ចចក មិនសូវមានមនុស្សរស់នៅឡើយ ហើយថែម ទាំងមានបារមីភ្នំដ៏ពូកែសក្តិសិទ្ធិថែមទៀតផង។ ក្នុងសម័យលន់ នល់ កងកម្លាំងយោធាបានមកបោះទីតាំងទ័ពនៅភ្នំនេះ តែបារមីធ្វើឲ្យនៅមិនបានដកថយទៅខាងទីរួម ស្រុកកំពង់ត្រាចវិញ។ អ្នកភូមិអះអាងទៀតថា មុនរបបខ្មែរក្រហម ប្រជាជននាំគ្នាបូជាសពរួចដាក់អដ្ឋិធាតុ បញ្ចុះក្នុងក្រឡតម្កល់ក្នុងល្អាងភ្នំនោះ ព្រោះជំនាន់នោះមិនសូវមានវត្ត។ ដល់សម័យខ្មែរក្រហម ប្រជាជន បានឡើងទៅលើភ្នំចូលល្អាងចាក់ធាតុទាំងនោះចោល ហើយយកក្រឡធ្វើជាឆ្នាំងស្ងោរខ្យងហូបដែលនៅសេសសល់បំណែកក្រឡបុរាណទាំងនោះជាសាក្ខីភាពស្រាប់។
បើតាមឯកសារបុរាណវិទ្យារបស់ក្រសួងវប្បធម៌ និង វិចិត្រសិល្បៈ ប្រាសាទភ្នំខ្យង ជាប្រាសាទ សម័យបុរេអង្គរដែលត្រូវបានកសាងឡើងក្នុងសតវត្សរ៍ទី៦ បែរមុខទិសខាងលិច ដើម្បីឧទ្ទិសថ្វាយព្រហ្មញ្ញ សាសនា។ ប្រាសាទនេះមានរាងតូចច្រឡឹង ទំហំ៤ម៉ែត្រគុណនឹង៤ម៉ែត្រ សង់អំពីឥដ្ឋ មិនមែនការតុបតែង ផ្តែរឡើយ។
ប្រាសាទភ្នំខ្យង
ច្រកចូលប្រាសាទភ្នំខ្យង
៣. វិហារបុរាណវត្តទួលខ្សាច់ៈ វត្តទួលខ្សាច់ជាឈ្មោះផ្លូវការរបស់វត្តកោះផ្តៅ ដែលមានទីតាំងស្ថិតក្នុងភូមិកោះផ្តៅ ឃុំកំពង់ត្រាចខាងលិច ស្រុកកំពង់ត្រាច ចម្ងាយប្រមាណ៤គីឡូម៉ែត្រពីផ្សារកំពង់ត្រាច។ វត្តនេះមានព្រះវិហារបុរាណដែលត្រូវបានកសាងឡើងតាំងពីសម័យអាណានិគមនិយមបារាំង ក្នុងឆ្នាំ១៩៣២ (យោងតាមសៀវភៅ The Khmer Pagoda ទំព័រទី៧៩)។ នៅចំបញ្ឆិតខាងមុខព្រះវិហារបុរាណនោះ ក៏មានប្រាង្គចេតិយបុរាណដ៏ធំស្កឹមស្កៃមួយមានក្បាច់ក្បូររចនាល្អប្លែកព្រមទាំងចារឹកឆ្នាំកសាងគឺ ព្រះពុទ្ធសករាជ ២៤៦៩ ត្រូវនឹង គ្រិស្តសករាជ ១៩២៦ គិតទៅមានអាយុកាល៩២ឆ្នាំហើយ។ ទីនេះជាស្ថាបត្យកម្មពុទ្ធសាសនាចំណាស់ជាងគេបង្អស់ដែលនៅសេសសល់ក្នុងស្រុកកំពង់ត្រាច ហើយជាទីតាំងដ៏ពិសិដ្ឋសម្រាប់និស្សិតស្ថាបត្យកម្ម និង អ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកវប្បធម៌-ប្រវត្តិសាស្រ្តផងដែរ។
វិហារបុរាណវត្តទួលខ្សាច់
៤. អារាមវត្តកោះស្រែប្រាំង: វត្តនេះមានទីតាំងស្ថិតក្នុងភូមិដំណាក់ត្របែក ឃុំឫស្សីស្រុកខាងលិច ស្រុកកំពង់ត្រាច។ អ្វីដែលគួរឲ្យអ្នកទេសចររំភើបចិត្តបំផុតនៅពេលទៅដល់ទីនោះភ្លាម គឺព្រះវិហារត្រលែងកែងចាស់ដែលមានកំពូលបុស្បុកស្រួចខ្ពស់ មើលពីចម្ងាយប្រៀបបាននឹងប្រាសាទអាថ៌កំបាំងផុសអណ្តែតឡើងកណ្តាលព្រៃដែលធ្វើឲ្យអ្នកដំណើរជិតឆ្ងាយតាមផ្លូវជាតិមិនអាចមើលឃើញបុរាណស្ថានមួយនេះ។ បើយោងតាមសៀវភៅ The Khmer Pagoda ព្រះវិហារវត្តនេះត្រូវបាន សាងសង់ចន្លោះពីឆ្នាំ១៩៥១ដល់ឆ្នាំ១៩៦៤ រីឯឆ្នាំ១៩៦៥ ជាឆ្នាំបញ្ចប់ការគូរគំនូរតុបតែងវិហារ។ លក្ខណៈ ពិសេសនៃស្ថាបត្យកម្មដែលធ្វើឲ្យវិហារចំណាស់នេះខុសពីវិហារទូទៅគឺត្រង់វិហារនេះគ្មានថែវព័ទ្ធជុំវិញ ឡើយ។ បើមើលពីខាងក្រៅ វិហារនេះពុំសូវមានក្បាច់ក្បូររចនាល្អវិចិត្រប៉ុន្មានទេ ប៉ុន្តែបើចូលទៅដល់ ខាងក្នុង លោកអ្នកនឹងភ្លឹកនឹងផ្ទាំងគំនូរពុទ្ធប្បវត្តិដ៏កម្រគូរជាពីរជួរព័ទ្ធជុំវិញព្រះវិហារដោយជាងគំនូរមុន ឆ្នាំ១៩៧៥។ ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្តី ក៏យើងសង្កេតឃើញថា គំនូរខ្លះ (ពិសេសផ្នែកខាងក្រោម) ត្រូវបានរលុបដោយសារទាហានប៉ុលពតបានយក កំបោរមកលាបពីលើក្នុងបំណងបំផ្លាញទីសក្ការៈព្រះពុទ្ធសាសនានេះ។ វត្តកំពុងសាងសង់ ព្រះវិហារថ្មីនៅជិតនោះ ប៉ុន្តែពុំមានបំណងវាយសំណង់បេតិកភ័ណ្ឌនេះចោលឡើយ ព្រោះពួកគាត់ចង់អភិ រក្សស្លាកស្នាមប្រវត្តិសាស្រ្តឲ្យក្មេងៗជំនាន់ក្រោយបានស្គាល់។
អារាមវត្តកោះស្រែប្រាំង
ផ្ទាំងគំនូរពុទ្ធប្បវត្តិ
Article By Srin SokMean
