មរណភាពឯកឧត្តម ម៉ៅ អាយុទ្ធ គឺជាការបាត់បង់គ្រាប់ពេជ្រដ៏ធំក្នុងវិស័យភាពយន្តនិងអក្សរសិល្ប៍ជាតិ
NEWS 3 years agoកាលពីល្ងាចថ្ងៃទី១៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ ត្រូវនឹងថ្ងៃវារៈវ័នបតនៃពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណី ជាតិ ប្រជាជាតិយើងទាំងមូលបានទទួលដំណឹងដ៏សែនក្រៀមក្រំពីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថា ឯកឧត្តម ម៉ៅ អាយុទ្ធ រដ្ឋលេខាធិការនៃក្រសួងព័ត៌មាន និង ជាផលិតករភាពយន្តជើងចាស់ដ៏ល្បីឈ្មោះមួយរូប តាំងពីសម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ បានទទួលអនិច្ចកម្មនៅឯមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត វេលាម៉ោង ៦:៤០នាទីល្ងាច ថ្ងៃព្រហស្បត្តិ៍ ៤ កើត ខែពិសាខ ឆ្នាំឆ្លូវ ត្រីស័ក ព.ស. ២៥៦៤ ក្នុងជន្មាយុ ៧៧ ឆ្នាំ ដោយរោគាពាធ (ជំងឺកូវីដ ១៩)។
“មរណភាពរបស់ឯកឧត្តម ម៉ៅ អាយុទ្ធ គឺជាការបាត់បង់កុលបុត្រខ្មែរ ដ៏ឆ្នើមមួយរូបពោរពេញ ទៅដោយឆន្ទៈមនសិការក្នុងការបំរើបុព្វហេតុជាតិមាតុភូមិគ្រប់កាលៈទេសៈប្រកបដោយស្មារតីទទួល ខុសត្រូវខ្ពស់ ជាពិសេសបានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសកម្មក្នុងការលើកស្ទួយវិស័យភាពយន្តកម្ពុជានា ពេល កន្លងមក […] ” លោកជំទាវបណ្ឌិតសភាចារ្យ ភឿង សកុណា រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បានសរសេរក្នុងលិខិតរំលែកទុក្ខជូនចំពោះលោកជំទាវ សូ សាម៉ូនី (ភរិយាឯកឧត្តម ម៉ៅ អាយុទ្ធ) ព្រមទាំងក្រុមគ្រួសារ។
Image Courtesy: Bophana Center
ក្នុងឱកាសដ៏សោកសង្រេងនេះ លោកជំទាវ សាន់ណារ៉ា ឡង់ឌី អនុរដ្ឋលេខាធិការនៃក្រសួង ព័ត៌មាន ដែលធ្លាប់បានចូលរួមប្រឡូកក្នុងការស្ថាបនាភាពយន្តមួយចំនួនរបស់ឯកឧត្តម ម៉ៅ អាយុទ្ធ ដូចជារឿង ឆ្អឹងអណ្តែត និង រឿង ចុងស្រល់ កាលពីដើមទ.វ.ឆ្នាំ១៩៩០ បានចូលរួមមរណទុក្ខនេះថា “ជាការបាត់បង់មួយ ដែលក្នុងជីវិតរបស់ខ្ញុំបានជួបជាលើកទី២ បន្ទាប់ពីអ្នកម្តាយខ្ញុំបានចែកឋានទៅ។ កាលលោកអ៊ំនៅ ខ្ញុំហាក់ដូចជាធម្មតាៗ តែពេលគ្រាន់តែដឹងថាលោកអ៊ំចូលមន្ទីរពេទ្យដោយជម្ងឺ Covid-19 ខ្ញុំស្រាប់តែមានអារម្មណ៍ចង់យំ ភ័យខ្លាចបាត់អ៊ំគ្រប់វិនាទី (នឹកឃើញ) លោកអ៊ំនៅនឹងមុខជានិច្ច។ លោកអ៊ំជាអ្នកមានគុណ ដែលបានបណ្តុះបណ្តាលខ្ញុំឲ្យក្លាយជាអ្នកនិយាយទូរទស្សន៍ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣”។
ងាកទៅរកជីវប្រវត្តិ និង ស្នាដៃកាលពីលោកនៅរស់វិញ ឯកឧត្តមកើតនៅថ្ងៃទី០៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ១៩៤៤ (១៩៤០ បើតាមសម្ភាសន៍ផ្ទាល់ជាមួយឯកឧត្តម) នៅឃុំព្រែករំដេង ស្រុកស្រីសន្ធរ ខេត្តកំពង់ ចាម។ លោកជាបុត្រទោលក្នុងគ្រួសារដែលមានឪពុកជាមន្រ្តីរាជការ និង ម្តាយជាមេផ្ទះ។ កាលពីកុមារ ភាព លោកត្រូវបានឪពុកមា គឺ លោក ពៅ ស៊ីផូ ដែលជាតន្រ្តីករ និង កវីនិពន្ធបទចម្រៀងដ៏ល្បីជំនាន់ សង្គមរាស្រ្តនិយមនាំយកមកស់នៅនិងសិក្សានៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ ក្រោយមក លោកបានសិក្សាជំនាញ សរសេរអត្ថបទភាពយន្ត ដឹកនាំភាពយន្ត រៀបចំតុបតែងឆាក និង គ្រប់គ្រងកម្មវិធីទូរទស្សន៍ ដោយទទួល បានការបណ្តុះបណ្តាលពីសមាគមអ្នកនិពន្ធ និងក្រសួងឃោសនាការ។
Image Courtesy: Bophana Center
លោកបានក្លាយជាប្រធានអ្នកដឹកនាំឆាកក្នុងស្ថានីយ៍រាជទូរទស្សន៍ខ្មែរដែលត្រូវបានបង្កើតឡើង ក្នុងឆ្នាំ១៩៦៦។ ឆ្នាំ១៩៧០ លោកបានទទួលតំណែងជានាយកកម្មវិធីទូរទស្សន៍ជាតិ។ ឆ្នាំ១៩៧២ លោកបានទៅសិក្សាជំនាញទូរទស្សន៍នៅប្រទេសបារាំង។ ក្រោយពេលត្រឡប់មកវិញ លោកបានចាប់ ផ្តើមថតភាពយន្ត១៦មីល្លីម៉ែត្រមួយរឿងគឺរឿង “បិទភ្នែកហែកទ្រូង” សម្តែងដោយតួឯកប្រុស គង់ សំអឿន និង តួឯកស្រី គីម ណូវ៉ា អមដោយបទចម្រៀង “សម្តីចុងក្រោយ” របស់អ្នកនាង ហួយ មាស ដែលនិពន្ធទំនុកច្រៀងដោយរួបលោកផ្ទាល់។ រឿងនេះត្រូវបានដាក់បញ្ចាំងនៅរោងភាពយន្តចេនឡា ដំបូងនៅថ្ងៃទី២០ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៤។ នៅឆ្នាំ១៩៩២ លោកត្រូវបានតែងតាំងជាអគ្គនាយករងនៃវិទ្យុ និងទូរទស្សន៍ជាតិកម្ពុជាហើយឆ្នាំបន្ទាប់លោកត្រូវបានតែងតាំងជាអគ្គនាយកនៃស្ថាប័នដដែល។ ក្រោយ មក លោកក៏បានក្លាយជារដ្ឋលេខាធិការក្រសួងព័ត៌មានរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។
ស្នាដៃសំខាន់ៗរបស់លោក រួមមាន រឿងស្រមោលអពមង្គល (ល្ខោននិយាយ) (១៩៧១-១៩៧២) រឿងបិទភ្នែកហែកទ្រូង (១៩៧៤) រឿងចិត្តចងចាំ (១៩៨៨) រឿងចុងស្រល់ (១៩៩០) រឿងឆ្អឹងអណ្តែត (១៩៩០-១៩៩១) រឿងក្លិនមិនរសាយ (១៩៩១) រឿងអណ្តាតដុះឆ្អឹង រឿងជើងមេឃដាច់ស្រយាល រឿងសំដីចុងក្រោយ (១៩៩២) រឿងនេសាទក្រពើ (២០០៥) រឿងហ្លួងព្រះស្តេចកន (២០១៥-២០១៧) និង រឿងកូនប្រុសក្រោមពន្លឺព្រះច័ន្ទពេញបូរមី (កំពុងរៀបចំដំណើរការថត)។ រីឯចម្រៀងមានដូចជា បទវិប្បដិសារីសម្ផស្សភួង បទកំណែនស្នេហ៍ បទលាហើយស្នេហា បទសំដីចុងក្រោយ បទវាលស្រែ វាលស្រូវ បទស្ទឹងគគីរ ជាដើម។ ដោយឡែក ផ្នែកកំណាព្យ កំណាព្យដែលលេចធ្លោគឺ កំណាព្យ “លុយ” និង “សម្លេងសាដៀវ” (ជ័យលាភីតែងនិពន្ធក្របខណ្ឌអាស៊ាន២០០៦)។
គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ក្រោយមរណភាពរបស់ឯកឧត្តម ម៉ៅ អាយុទ្ធ ថ្ងៃនេះឯកឧត្តម ខៀវ កាញារីទ្ធ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងព័ត៌មាន បានអញ្ជើញគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធឯកឧត្តមនៅការិយាល័យឯកឧត្តមក្នុងក្រសួងព័ត៌មាន។រីឯថ្នាក់ដឹកនាំធំៗជាច្រើនក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលក៏បានចេញលិខិតរំលែកទុក្ខជាផ្លូវការជាបន្តបន្ទាប់ដើម្បី សម្តែងនូវការគោរពផងដែរ៕
Article by SRIN SOKMEAN
Image Courtesy: AKP- ក្រសួងព័ត៌មាន
រឿង ឆ្អឹងអណ្តែត
រឿង ចុងស្រល់