ដូចដែលធ្លាប់បានទស្សនា របាំសហសម័យគេច្រើនសម្តែងបរិយាយអំពីរឿងរ៉ាវនៅក្នុងសង្គម អារម្មណ៍ និងខ្លះទាក់ទងនឹងធម្មជាតិជាដើម។ របាំនេះជាទូទៅមានការច្របាច់បញ្ចូលគ្នាចម្រុះទាំងបែបបុរាណនិងសម័យ អមនឹងកាយវិការរាំ ភ្លេង ច្រៀង មានលក្ខណៈគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ប្លែកដោយឡែក។ បើកក្រឡេកមកអ្នកអាជីពរបាំសហសម័យនៅកម្ពុជា ឃើញថាចំនួនអ្នកចាប់ធ្វើជាអាជីពមិនសូវជាមានច្រើនប៉ុន្មាននោះទេ ដោយហេតុរបាំនេះមានការទទួលស្គាល់នៅមានកម្រិតនៅឡើយ។ ជាក់ស្តែង ដូចជា លោក ចំរើន ដារ៉ា ថ្វីបើដឹងថាអាជីពមួយនេះហាក់ដូចមិនសូវមានទីផ្សារ និងការគាំទ្រ តែដោយមាននិស្ស័យនិងចិត្តស្រលាញ់ លោកបានព្យាយាមហ្វឹកហាត់រហូតក្លាយជាអ្នកអាជីពមកដល់សព្វថ្ងៃ។
មានស្រុកកំណើតនៅទីក្រុងភ្នំពេញ លោក ចំរើន ដារ៉ា គឺជាអ្នករបាំសហសម័យ ជាអ្នកចម្រៀងឯករាជ្យ ជាអ្នករាំ និងលេងភ្លេងបុរាណដ៏មានទេពកោសល្យមួយរូប។ បើនិយាយពីដំណើរដើមទងមុនក្លាយជាអ្នករបាំសហសម័យ លោកបានរៀបរាប់រំលឹកមកកាន់សូវរីនថា “ ដើមឡើយអំឡុងឆ្នាំ២០១១ មានអង្គការសិល្បៈមួយមកពីបរទេសបានបង្កើតកម្មវិធីសម្តែងទម្រង់សិល្បៈជាច្រើន ហើយអ្នកគ្រូខ្ញុំបានយករបាំសហសម័យទៅចូលរួមសម្តែង។ ពេលនោះអ្នកគ្រូបានជ្រើសខ្ញុំហាត់រៀនដើម្បីសម្តែងក្នុងកម្មវិធីនោះ។ គាត់បានបង្ហាត់បង្រៀនខ្ញុំរួមនឹងសិស្សដទៃទៀតអំពីប្រវត្តិរបស់របាំសហសម័យ ទ្រឹស្តី និងការដាក់អារម្មណ៍ រួមទាំងបច្ចេកទេសជាច្រើន។ ហាត់រៀនបណ្តើរ សម្តែងបណ្តើរបានធ្វើឲ្យខ្ញុំយល់កាន់តែច្បាស់អំពីរបាំនេះ និងស្រលាញ់ចាប់តាំងពីពេលនោះមក។”
លោក ចំរើន ដារ៉ា លើកឡើងថា របាំសហសម័យមានចំណុចពិសេសច្រើនដែលធ្វើឲ្យលោកចូលចិត្ត តួយ៉ាង របាំនេះអនុញ្ញាតឲ្យអ្នករាំលេងបានច្រើនទម្រង់ ដោយមានលាយឡំប្រើក្បាច់ចម្រុះទាំងបុរាណ និងសម័យ ហើយការរាំទៀតសោតបង្ហាញពីអារម្មណ៍ និងអាចឲ្យអ្នកទស្សនាយល់ឃើញទៅតាមការគិតផ្សេងៗរបស់ពួកគេ។ លោកបន្ថែមទៀតថា ខុសប្លែកពីរបាំបុរាណខ្មែរដែលតម្រូវរាំតាមក្បួនខ្នាតត្រឹមត្រូវ និងមិនអាចរាំខុសពីក្បួនខ្នាតដើម របាំសហសម័យអាចរាំបានតាមរបៀបផ្សេងៗដូចជា ការរាំតាមចង្វាក់តន្ត្រី(Musical) ការរាំដោយប្រាប់ពីរឿងហេតុណាមួយ(Story telling) ការរាំតាមប្រធានបទរបស់កម្មវិធី(Follow Concept) និងការរាំបែបពន្យល់ពីអ្វីមួយដែលផ្តល់ជាសារឲ្យអ្នកទស្សនាបានយល់(Conceptual)ជាដើម។
ការសម្តែងរបាំសហសម័យ លើកដៃ លើកជើង បង្វិលខ្លួន ពត់ពេន យើងឃើញហើយអាចគិតថាងាយស្រួល តែធាតុពិតបើតាមការឲ្យដឹងពីអ្នករបាំវ័យ២៦ឆ្នាំរូបនេះលោកថា វាទាមទារឲ្យមានការផ្តោតអារម្មណ៍ និងមានភាពរហ័សរហួន ដូចជាការដកដង្ហើម ការផ្លាស់ប្តូរចលនា ការបញ្ចូលអារម្មណ៍ ការដាក់មនោសញ្ចេតនា មានសប្បាយ មានខឹង មានកម្សត់ ជួនទួញទុក្ខសោកជាដើម។ លោកលើកពីបទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួនដូច្នេះ “ពេលមានការសម្តែងម្តងៗខ្ញុំត្រូវគិតគូរឲ្យបានល្អិតល្អន់ ថាចង់សម្តែងអ្វីឲ្យគេមើល ទាំងសោភ័ណភាព រាប់តាំងពីក្បាច់រាំ សម្លៀកបំពាក់ ចលនា និងអារម្មណ៍ដែលបានបញ្ចេញទៅ។ សំខាន់ទៀតនោះគឺត្រូវសិក្សាពី Concept និងកម្មវិធីដែលត្រូវទៅសម្តែងនោះ ពិសេសក៏ត្រូវយល់ពីអ្នកទស្សនាដែរថាពួកគាត់ជាប្រភេទបែបណា។ ពេលសិក្សាស្រាវជ្រាវយល់អស់ហើយទើបយើងចាប់ផ្តើមធ្វើការហាត់សម ឯរយៈពេលនៃការហាត់សមអាចចន្លោះពី១សប្តាហ៍ទៅ១ខែទៅតាម Concept នីមួយៗ។”
ថ្វីដ្បិត ចំរើន ដារ៉ា អាចរាំបានយ៉ាងស្ទាត់ជំនាញ និងមានបទពិសោធន៍ច្រើនក្តី តែលោកក៏នៅតែត្អូញត្អែរពីផលលំបាកលើចំណុចមួយចំនួនដែលរមែងប្រឈមផងដែរ។ “សម្រាប់ខ្ញុំការរាំរបាំសហសម័យជាក្រុមវាជារឿងពិបាក ព្រោះយើងម្នាក់ៗមានចរិតនៃការរាំខុសៗគ្នា អ្នកខ្លះគាត់ចូលចិត្តរាំបែបស្រទន់ ខ្លះចូលចិត្តរាំបែបខ្លាំងៗ ខ្លះបែបសិចស៊ី និងខ្លះបែបរមទមជាដើម។ ដូច្នេះហើយពេលរាំជាក្រុមយើងត្រូវការចំណុចកណ្តាលមួយ ដើម្បីឲ្យមានភាពស៊ីសង្វាក់គ្នា ទើបអាចរាំរំលេចអត្តចរិតរៀងៗខ្លួនក្នុងការសម្តែងបាន។ មួយវិញទៀត របាំនេះមានការរៀនសូត្រថ្មីៗ ក៏ដូចជាស្រាវជ្រាវអ្វីដែលថ្មីមិនចេះអស់ឡើយ។”
ប្រឡូកក្នុងអាជីពរបាំសហសម័យអស់រយៈពេលប្រមាណជាង១០ឆ្នាំ អ្នករបាំដែលជានិស្សិតរៀនជំនាញដឹកនាំរឿងដែលនឹងត្រៀមបញ្ចប់ការសិក្សាឆ្នាំទី៤រូបនេះ ធ្លាប់បានចូលរួមសម្តែងរបាំសហសម័យក្នុងវេទិកាតូចធំជាច្រើនទាំងក្នុងស្រុក និងរហូតហោះហើរទៅសម្តែងដល់ក្រៅប្រទេសដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក ម៉ាឡេស៊ី សិង្ហបុរី ថៃ និងចិនផងដែរ។
តាមរយៈសូវរីន សិល្បករ ចំរើន ដារ៉ា ក៏មានពាក្យពេចន៍ផ្តាំផ្ញើដែរថា “ខ្ញុំសូមលើកទឹកចិត្តដល់ក្មេងៗជំនាន់ក្រោយ បើសិនជាគាត់ស្រលាញ់អ្វីមួយហើយ សូមកុំបោះបង់ក្តីស្រមៃមួយនោះ ទោះគ្មានអ្នកលើកទឹកចិត្តមានតែអ្នកសើចចំអកក៏ដោយ។ មួយវិញទៀតខ្ញុំសូមសំណូមពរដល់អ្នកដែលគាត់មិនទាន់ស្គាល់របាំសហសម័យ ឬធ្លាប់ទស្សនាហើយយល់ថារបាំនេះមិនដឹងជាអ្វី សូមកុំបំបាក់ទឹកចិត្តដល់ក្មេងៗដែលគាត់ស្រលាញ់ ព្រោះរបាំសហសម័យវាក៏អាចបង្ហាញទៅកាន់ពិភពលោកឲ្យស្គាល់ពីរបាំបុរាណខ្មែរតាមរយៈការយកក្បាច់របាំបុរាណយើងទៅបញ្ចូលក្នុងនោះផងដែរ ហើយវាក៏អាចបញ្ជាក់ថាប្រទេសយើងអាចដើរទៅមុខបាននឹងគេផងដែរ”៕
Article by SOUNG SOKSAN