Sovrin
Sovrin
សិល្បករ ស៊ុ្រន រីដា វ័យ ២៩ ឆ្នាំ មកពីខេត្តព្រៃវែង បានបញ្ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាប័ត្រជំនាញគំនូរវិចិត្រកម្មពីមហាវិទ្យាល័យសិល្បៈសូនរូបនៃសាកវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ ក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ លោកបានបន្តការសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យប៉ារីស៨ នាទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង រយៈពេលកន្លះឆ្នាំ ។ ពីឆ្នាំ ២០១៧ដល់ឆ្នាំ២០១៨ លោកបានបញ្ចប់ថ្នាក់ថតរូបសហសម័យពី Studio Image នៃវិទ្យាស្ថានភាសាបារាំងនៃកម្ពុជា នៅពេលកំពុងសិក្សាឆ្នាំទី២ ជំនាញគំនូរវិចិត្រកម្មនៅមហាវិទ្យាល័យសិល្បៈសូនរូប លោកមានឱកាសចូលសិក្សាបន្ថែមលើជំនាញផ្តិតរូបពីពុម្ព (Printmaking) នៅក្នុងរោងជាងចារ (Char RUFA Printmaking Studio) នៅក្នុងសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ។
មូលហេតុដែលលោកឈានជើងចូលប្រឡូកក្នុងវិស័យនេះដំបូងនោះគឺ លោកយល់ថាការងារនេះអាចឲ្យលោកប្រើប្រាស់ជំនាញដែលលោកបានរៀនយ៉ាងពេញលេញពោរពេញដោយសមត្ថភាពនិងភាពជឿជាក់ “ខ្ញុំក៏អាចធ្វើការបង្ហាញអំពីទស្សនៈគំនិតផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ខ្ញុំទៅដល់មហាជនទូទៅឲ្យបានដឹងឮ និងស្គាល់នូវអ្វីដែលខ្ញុំចង់និយាយ ចង់បង្ហាញ តាមរយៈស្នាដៃសិល្បៈដែលបានបង្កើតឡើង។ ម៉្យាងទៀត ខ្ញុំអាចធ្វើឲ្យគេកាន់តែស្គាល់ពីជំនាញសិល្បៈរបស់ខ្ញុំក៏ដូចជាដូចជាសិល្បៈសហសម័យនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា” ។
តើសិល្បករសហសម័យគប្បីមានលក្ខណៈសម្បត្តិបែបណាខ្លះទើបទទួលបានជោគជ័យ? តបនឹងសំនួរនេះ លោកបានបកស្រាយថា វាតម្រូវឲ្យយើងធ្វើការអានស្រាវជ្រាវបន្ថែមកាន់តែច្រើនកាន់តែល្អ ពីព្រោះវានឹងធ្វើឲ្យចំណេះដឹងទូទៅរបស់យើងកាន់តែទូលាយ។ បន្ថែមពីនេះទៅទៀត ត្រូវមើលការងារសិល្បករផ្សេងៗ រៀនសិក្សាឈ្វេងយល់ពីស្នាដៃរបស់សិល្បករម្នាក់ៗ។ ការធ្វើបែបនោះអាចជួយសិល្បករបានកាន់តែច្រើនក្នុងការបំផុសគំនិតក៏ដូចជាជំរុញទឹកចិត្តរបស់សិល្បករ។ ការងារបង្កើតស្នាដៃសិល្បៈសហសម័យអរូបីដែលទាមទារឲ្យមានការគិត ឈ្វេងយល់ពីអារម្មណ៍ពីសាច់រឿងខាងក្រោយស្នាដៃនោះ ដោយសារមានការបញ្ចូលគ្នាច្រើនរវាងទស្សនៈរបស់សិល្បករ សាច់រឿង បច្ចេកទេស សម្ភារៈ ការតម្លើង ជាដើម ដែលសុទ្ធតែមានទំនាក់ទំនងរវាងគ្នាទៅវិញទៅមក “ការពង្រឹងជំនាញ ការអាន ការស្តាប់ ការសង្កេតមើល និង ស្រាវជ្រាវ គឺសំខាន់ជាងគេសម្រាប់ខ្ញុំ” ។
លោកបានពន្យល់អំពីឧបសគ្គក្នុងអាជីពនេះថា សិល្បៈសហសម័យជាសិល្បៈមួយដែលប្រជាជនខ្មែរយើងភាគច្រើនមិនទាន់ស្គាល់ជាទូទៅទេ។ ដូចនេះ វាពិតពិបាកបន្តិចសម្រាប់អាជីពជាសិល្បករសហសម័យ ពីព្រោះការគាំទ្រលើស្នាដៃសិល្បៈសហសម័យក៏មិនទាន់មានការទូលំទូលាយច្រើនដែរពីសង្គមខ្មែរបច្ចុប្បន្ននោះទេ។ ភាគច្រើនត្រូវបានការគាំទ្រពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ប៉ុន្តែក៏មិនមានន័យថាអត់ទាល់តែសោះទេ។ នេះមិនគិតអំពីផលប៉ះពាល់ដោយជំងឺកូវីដ ១៩ នៅទូទាំងពិភពលោកផងនោះទេ ដែលយើងដឹងថាគ្រប់សកម្មភាពត្រូវបានផ្អាកច្រើន។ ប៉ុន្តែទោះបីជាកម្មវីធីពិព័រណ៍វិចិត្រសាលសិល្បៈត្រូវបានបិទជាបណ្តោះអាសន្ន ក៏លោកដែលជាសិល្បករនៅតែបន្តបង្កើតស្នាដៃសិល្បៈជាធម្មតា។
ចំពោះអនាគតសិល្បៈសហសម័យនៅកម្ពុជាក៏ដូចជាវាសនាសិល្បករសហសម័យក្នុងស្រុករបស់យើង លោកមាន ចក្ខុវិស័យបែបវិជ្ជមានថា ទៅថ្ងៃមុខ សិល្បករ ដែលធ្វើការក្នុងវិស័យនេះនឹងទទួលគាំទ្រច្រើន ហើយវិស័យសិល្បៈសហសម័យនឹងកាន់តែរីកចម្រើន ព្រោះក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ យើងកំពុងរស់នៅជាសម័យកាលដែលពេញដោយបច្ចេកវិទ្យា ការចែករំលែក ទំនាក់ទំនង ការសិក្សាស្រាវរៀន បន្ថែមកាន់តែមានភាពទូលាយច្រើនជុំវិញពិភពលោក។ សិល្បករអាចធ្វើទំនាក់ទំនងឱកាសក្នុងការបង្ហាញស្នាដៃជាមួយបណ្តាវិចិត្រសាលសិល្បៈនៅក្រៅប្រទេស។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ធនធានមនុស្សក៏ដូចជាទីតាំងចែករំលែកអំពីចំណេះសិល្បៈសម័យសហសម័យកើតមានឡើងជាបន្ត បន្ទាប់។ ចំណុចដែលសំខាន់ប្រជាជនយើងចាប់ផ្តើមមានការចាប់អារម្មណ៍ចង់ស្វែងយល់ពីសិល្បៈ។
ជាចុងក្រោយ សិល្បកររូបនេះបានផ្តែផ្តាំថា ដើម្បីកុំឲ្យបរាជ័យ គឺត្រូវតែធ្វើការប្តេជ្ញាចិត្តឲ្យបានខ្ពស់ ព្យាយាមបង្កើតទំនាក់ទំនងឲ្យកាន់តែប្រសើរជាមួយមនុស្សជុំវិញខ្លួន ខិតខំធ្វើអ្វីដែលខ្លួនឯងពេញចិត្ត បើទោះបីមិនទាន់ ជោគជ័យក៏យើងនៅតែមានចិត្តធ្វើ កុំធ្វើតាមគេ តែត្រូវធ្វើតាមខ្លួនឯង ខំប្រឹងអភិវឌ្ឍខ្លួនទាំងសមត្ថភាពនិងស្នាដៃសិល្បៈឲ្យកាន់តែខ្ពស់ ព្យាយាមសិក្សាស្រាវជ្រាវបន្ថែមឲ្យបានច្រើន។ លើកទឹកចិត្តខ្លួនឯងឲ្យបានច្រើនសម្លឹងមើល និងរៀនពីបទពិសោធន៍ វិធីសាស្រ្តល្អៗពីបណ្តាសិល្បកររៀមច្បងដែលទទួលជោគជ័យនៅក្នុងអាជីពនេះ។“ បើយើងស្រឡាញ់ពេញចិត្តនឹងអាជីពនេះ ត្រូវប្តេជ្ញាចិត្តសម្រាប់ខ្លួនឯងឲ្យបានច្បាស់លាស់ ត្រូវរៀន មើលអាន ស្តាប់ និងស្រាវជ្រាវបន្ថែមឲ្យច្រើន រៀនស្វែងយល់បទពិសោធន៍ វិធីសាស្ត្របង្កើតស្នាដៃ។ ត្រូវដឹងថាអាជីពមួយហ្នឹងគឺវាទាមទារពេលវេលា ការអត់ធ្មត់ ព្យាយាមជាមួយវា និង អនុវត្តឲ្យបានច្រើន ” ។
គួរកត់សម្គាល់ថា លោកធ្លាប់បង្កើតពិព័រណ៍ស្នាដៃទោលចំនួន២លើក នៅ វិចិត្រសាល ចាវ៉ាកាហ្វេ ទួលគោក (Java Café gallery) ដែលមានចំណងជើងថា រំលឹក (Remember) (២០១៧) និង នៅវិចិត្រសាលសិល្បៈ ស ស (Sa Sa Arts Project) ដែលមានចំណងជើងថា ឥទ្ធិពល (Influence) (២០១៩)។ ចំពោះពិព័រណ៍ជាក្រុម លោកចូលរួមបាន១២លើក ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៤ ដែលមានចំណងជើងថា បើកទ្វារ (Open door) រហូតដល់ពិព័រណ៍ថ្មីចុងក្រោយចំនួនបី រួមមានសិល្បករវ័យក្មេងលើកទី ១០ (10th Young Artist) ក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ (២០២០) the 3th ASEAN Graphic Arts Competition and Exhibition – Viet Nam 2020 ក្រុងហាណូយ ប្រទេសវៀតណាម (២០២០) និង Sa Sa Fundraising Auction and Exhibition 2020 ពេញសិល្បៈ ( Penh Arts) (២០២០)៕
Article by SRINSOKMEAN
Photo by Bandiddh Prum
